علیرغم اینکه فرآیند نمو جنین یک فرآیند پیوسته است اما برای توضیح بهتر این فرآیند چند مرحله در نظر گرفته می شود که عبارتند از: مرحله پیش جنین، مرحله جنین کروی شکل، مرحله جنین قلبی شکل، مرحله جنین اژدری و جنین بالغ. ترکیبات ذخیره ای جنین شامل لیپید، پروتئین ها و دانه های نشاسته است که در لپه-ها یا سلول های آندوسپرم ذخیره می شوند. جنین شناسی و نمو آندوسپرم در تیره های مختلف گیاهی ویژگی-های تاکسونومیکی مهمی هستند و هنگامیکه شواهد دیگری موجود نباشد و یا این شواهد در حل مشکلات سیستماتیکی ناتوان باشند، ویژگی های جنین زایی می توانند زمینه مناسبی را برای حل این مشکلات فراهم کنند. هدف پژوهش حاضر بررسی هیستوشیمیایی نمو جنین در گیاه نیتراریا شوبری(نیتراریاسه) با استفاده از تکنیک های میکروسکوپ نوری بود. تخمدان و میوه های این گیاه از طبیعت جمع اوری و در فیکساتورf.a.a تثبیت شد. سپس نمونه ها با متدهای مختلف هیستولوژیکی و هیستوشیمیایی بررسی شدند. نتایج ما نشان داد که کیسه جنینی از تیپ پلی گونیوم می باشد. سلول مادر آندوسپرم تقسیم خود را بسیار زود آغاز می کند. سوسپانسوریک ساختار بسیار ناپایداراست و در مرحله جنین کروی از بین می رود. جنین بالغ 6 میلیمتر طول دارد و شامل لپه ها، هیپوکوتیل، مریستم ساقه و مریستم ریشه است. مریستم ساقه بسیار زود فعالیت خود را آغاز کرده و دو بنیان برگی را ایجاد می کند. در رابطه با یافته های هیستولوژیکی جنین بالغ شامل اپیدرم، پارانشیم ذخیره ای و سلول های پروکامبیوم است. سلول های پارانشیمی که به پارانشیم نرده ای تمایزیافته اند درست در زیر اپیدرم قرار دارند. همه سلول های جنین به جز سلول های مریستمی و سلول های پروکامبیومی واجد ترکیبات پروتئینی هستند. دانه های پروتئین واجد یک گلوبوئید در ماتریکس پروتئینی خود هستند. بر اساس شواهد هیستولوژیکی سلول های آندوسپرم فاقد مواد ذخیره ای هستند. در طی جنین زایی سلول های آندوسپرم توسعه یافته و توسط دیواره سلولی احاطه می شوند. در جنین بالغ آندوسپرم در قطب شالازی و میکروپیلی توسعه دارد ولی در اطراف لپه هاگسترش آن محدودتر است. جنین نیتراریا دارای آنرمالی های چهار لپه ای و سه لپه ای نیز می باشد

دانه تخمک نمو یافته است. در دانه پوسته دانه، آندوسپرم و جنین از هم قابل تشخیص می باشد. پوسته دانه پوشش احاطه کننده جنین است که از پوشش های تخمک حاصل می شود. پوسته دانه نقش حیاتی در چرخه زندگی گیاه با کنترل نمو جنین، حفاظت جنین از آسیب های مکانیکی و حمله عوامل بیماریزا و نگهداری حالت خواب جنین، ایفا می نماید. جنین در واقع شکل ابتدائی گیاه جوان می باشد. در گیاهان نهاندانه مواد ذخیره ای دانه اغلب از نوع لیپید، پروتئین و نشاسته در لپه های جنین بالغ و یا سلول ها و دیواره ی سلولی آندسپرم ذخیره می شوند. شکل، اندازه و موقعیت دانه داخل میوه، شکل، اندازه و موقعیت جنین داخل دانه، ساختارو هیستوشیمی پوسته دانه، مورفولوژی جنین و مواد ذخیره ای دانه از صفات مهم تاکسونومیکی محسوب می شوند. هدف تحقیق حاضر بررسی مورفولوژیکی، فراساختاری و مولکولی دانه بالغ در جنس های ارودیوم اگزرانچیوم از تیره ژرانیاسه، ژئوم اوربانوم از تیره رزاسه، نیتراریا شوبری از نیتراریاسه و هلیانتموم اسکوپولیکا از سیستاسه می باشد. دانه های بالغ از طبیعت جمع آوری و تعدادی از آنها در فیکساتورهایffa و فرمل- کلسیم تثبیت شدند. مطالعات مورفولوژیکی دانه و جنین نشان داد که جنس های ارودیوم و هلیانتموم دارای جنین خمیده و دانه ها بترتیب غالب و نیم، نیتراریا دارای جنین راست و دانه غالب، ژئوم دارای جنین قاشقکی و دانه غالب می باشند. مطالعات آناتومیکی پوسته دانه نشان داد که درارودیوم از 3 ردیف سلول تشکیل شده است. لایه بیرونی شامل سلولهای پهن و مسطح شده می باشد. لایه میانی سلول های هرمی شکل که دیواره ها بقدری ضخیم می باشد که محفظه سلولی کاهش یافته است. لایه داخلی شامل یک ردیف سلول با دیواره های شعاعی ضخیم می باشد و سلول ها دارای ساختار نعلی شکل می باشد. با توجه به مطالعات بافت شناختی و هیستوشیمیایی پوسته، دو لایه کوتیکول تشخیص داده شد.یک لایه روی سطح پوسته و دیگری مابین پوسته و نوسل قرار داشت. در ژئوم پوسته دارای 2 لایه می باشد، که لایه بیرونی دارای 3تا4ردیف سلول که بنظر می رسد محتویات خود را از دست داده اند ودیواره این سلول ها با توجه به مطالعات بافت شناختی و هیستوشیمیایی دارای ترکیبات فنلی و پکتینی می باشد. لایه دوم از یک ردیف سلول که با توجه به مطالعات بافت شناختی و هیستوشیمیایی دارای ترکیبات پلی ساکاریدی و پروتئینی می باشد. دو لایه کوتیکول در پوسته این گیاه تشخیص داده شد. پوسته نیتراریا شامل 3 لایه است. لایه بیرونی شامل سلول های مسطح و کشیده می باشد. لایه میانی شامل سلول های مسطح ومدور، مانند گلبول های قرمز می باشد. لایه داخلی شامل سلول های منظمی که تمام سطوح داخلی دیواره آن بوسیله ماده لیگنینی به صورت شبکه منظمی پوشیده شده است. مطالعات فراساختاری برای سطح هر 4 جنس الگوی اپیدرمی مشبک را نشان داد. مطالعات فراساختاری در مقطع نیز تعداد لایه ها را در مطالعات میکروسکوپ نوری تایید کرد. مطالعات مولکولی در این پژوهش با استفاده از توالی نوکلئوتیدی ناحیه nrdna its هسته بررسی شدند. داده های مولکولی به دست آمده از تعیین توالی نوکلوتیدی ناحیه ژنومی its با استفاده از متدkimura2- parameter انجام شد.. . نتایج مطالعه مولکولی با گروه بندی سه جنس جنین های erodiumو helinthemum و geum در یک خوشه و مجزا کردن جنس nitrariai در شاخه جداگانه مطابقت معنی داری با نتایج حاصل از مورفولوژی جنین و هیستولوژی نشان داد.

چکیده ندارد.