نام پژوهشگر: سیامک اسدی

مطالعه فرابیان ژن ful در کلزا
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زابل - دانشکده کشاورزی 1387
  سیامک اسدی   محمود سلوکی

روغن گیاهی جایگاه ویژه ای در سبد غذایی خانوار دارد. علی رغم سرانه بالای مصرف این محصول در کشور، میزان وابستگی کشور به واردات روغن خوراکی در سال 1384، 85% بوده و در سال 1387 این مقدار به 75% رسیده که هنوز آمار نگران کننده ای است یکی از مشکلات عمده زراعت کلزا ریزش دانه می باشد که باعث کاهش شدید عملکرد محصول می شود. از آنجا که زمان گلدهی و در نتیجه زمان رسیدگی دانه در مزرعه یکنواخت نیست تعیین زمان مناسب برداشت خیلی مشکل است. برداشت محصول قبل از رسیدگی غلاف باعث می شود که به دلیل برداشت دانه های سبز، روغن دارای ناخالصی شود و لذا کیفیت آن به شدت کاهش یابد. برداشت دیر هنگام نیز باعث از دست رفتن محصول خواهد شد علی رقم اهمیت اقتصادی و اکولوژیکی مقاومت به ریزش در کلزا، مطالعات کمی در مورد گسترش و آزادسازی ارقام مقاوم بوده است که این غالباً به دلیل کمبود ذخایر ژنتیکی مقاوم به ریزش در b. napus و هم چنین روش های ارزیابی کارآمد و قابل اطمینان در ارزیابی صفت مقاومت به ریزش می باشد. b. napus عموماً حساس به ریزش می باشد و تنوع ژنتیکی کمی در مورد مقاومت به ریزش در لاین های اصلاحی تجاری خود دارد اخیراً چندین ژن که فاکتور های رونویسی مشخصی را کد می کنند در روند مولکولی فرایند شکوفایی غلاف با دخالت در تنظیم و یا شکل گیری ناحیه شکوفایی در آرابیدوپسیس دخیل هستند نشان داده شده است (61، 39 و 100). این ژن ها فاکتور های رونویسی را رمز می کنند که فرا بیان یا بیان ناچیز (underexpression) این ژن ها می تواند در تولید غلاف های مقاوم به ریزش در آرابیدوپسیس موثر باشد (50، 100 و 143). این مشاهدات می تواند در گسترش ارقام مقاوم به ریزش در مورد کلزا قرار بگیرد از آنجایی که نشان داده شده است که بین آرابیدوپسیس وb. napus از لحاظ ساختار و روند نمو غلاف شباهت های نزدیکی وجود دارد. از جمله این ژن ها، ژن bnful 1 است که در عدم باز شدن غلاف و ریزش دانه نقش دارد