قاعده ی منع تعقیب ومجازات مجدد به معنی است که هر گاه شخصی مرتکب جرمی شود وتحت تعقیب ومحاکه قرار گیرد وبه موجب حکم قطعی به تحمل مجازات آن بزه محکوم یا از آن تبرئه شود بار دیگر به همان دلیل قابل مجازات نیست. این قاعده در حقوق کیفری ایران صراحتاً پذیرفته نشده است . در مجازاتهاای پنج گانه در قانون مجازات اسلامی مصوب 1370این قاعده در جرائم تعزیری وبازدارنده قابل اعمال است لکن در حدود، قصاص ودیات قابل پذیرش نیست. علت پذیرش این قاعده در جرائم تعزیری وبازدارنده این است که از آنجا که حرمت عمل توسط حاکم تایین شده ودر قسم دوم هم حرمت وهم نوع مجازات توسط حاکم تعیین می شودحاکم اختیارات وسیعی دارد اما در سایر جرائم به لحاظ اهمیت جرم به نقش شارع در تعیین کیفر نمی توان از اجرای آن صرف نظر کرد.