نام پژوهشگر: حمید دریانی

آشکارساز دایمی طول لکه جهت اندازه گیری یدومتری واکنشگرهای اکسید کننده
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه خلیج فارس - دانشکده علوم پایه 1387
  حمید دریانی   محمود پاک نیت جهرمی

در این تحقیق توانایی ثبت انواع اطلاعات مورد نیاز حین انجام پژوهش ها بصورت تصویر مورد بررسی قرار گرفت. ثابت گردید که در این زمینه هیچگونه محدودیتی وجود ندارد. دیگر اینکه مصور نمودن فرایندهای شیمیایی در شرایطی که مانع از مخلوط شدن سریع واکنشگرها می گردد، امکان حصول اطلاعات فراوانتری را در مقایسه با آزمایشات متداول فراهم می نماید؛ این امتیاز در بدست آوردن نتایج کمی و کیفی وسعت عمل ما را به مراتب افزایش خواهد داد. برای اندازه گیری ترکیبات اکسیدکننده با استفاده از روش یدومتری، از یک آشکارساز دائمی طول لکه استفاده شد. کلیه پارامترهای تجربی و نکات لازم در طراحی و ساخت یک سیستم جریانی جهت اندازه گیری نمونه ها در خارج از آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفتند و شرایط بهینه جهت انجام آنالیزهای سریع بصورت تکرار پذیر با ایجاد لکه ای مناسب در قسمت نمایشگر آشکارساز تعیین گردید. کلر فعال بعنوان نماینده ترکیب اکسید کننده انتخاب گردید که بعنوان ضد عفونی کننده، کاربردهای فراوانی دارد. تزریق حجم مشخصی از محلول حاوی کلر فعال درون آشکارساز طول لکه باعث اکسایش یدید پتاسیم موجود در محلول جاری در آشکارساز می شود که در حضور شناساگر چسب نشاسته باعث ایجاد لکه آبی رنگ در قسمت صفحه نمایشگر آشکارساز می شود؛ حضور مقدار جزئی از تیوسولفات سدیم در محلول جاری در آشکارساز باعث ایجاد اختلاف بیشتر در بین غلظتهای مختلف از آنالیت می گردد و زمان محو شدن لکه های ایجاد شده جهت انجام آزمایشهای مکرر در زمان مناسب را فراهم می کند. جهت استفاده معمولی از آشکارساز، طول، مساحت و شدت رنگ لکه متناسب با افزایش غلظت کلر فعال نمونه تزریقی افزایش پیدا می کند. چشم انسان جهت مقایسه نمونه های مجهول با استانداردها قابل استفاده است. به منظور بررسی تخصصی عملکرد آشکارساز کلیه وقایع از ابتدا تا انتهای اندازه گیریها توسط دوربین دیجیتالی ccd ثبت و ضبط می شود. الحاق این امر در کنار آشکارساز، کاربر را از صرف توجه زیاد در طول آزمایش فارغ می-کند، همچنین جهت انتقال اطلاعات بین افراد معمولی و متخصصین به عنوان یک روش ارتباطی مناسب عمل می نماید. تا 10 نمونه را می توان در طی یک ساعت آنالیز نمود، محاسبه مساحت و شدت رنگ عکس لکه با استفاده از روشهای پردازش تصویر امکان پذیر است که برنامه های مورد نیاز در نرم افزار matlab تدوین گردیدند. همچنین از یک سیستم پیش تغلیظ برای کاهش حد تشخیص تعیین کلر فعال در حدود غلظتهای متدوال در آب شرب شهری استفاده شد. منحنی کالیبراسیون دارای دو محدوده خطی در محدوده های غلظتی 3-10×./1 -4-10×5/2 مولار و 4-10×0/1-4-10×0/5مولار است. حد تشخیص بدست آمده با کمک روش پیش تغلیظ پیشنهادی7-10×2/2مولار است. انحراف استاندارد نسبی در غلظتهای معمول محدوده عملکردی سیستم در بهترین حالت در حدود 5% بدست آمد. این روش با موفقیت برای اندازه گیری کلر فعال در آب شهر و محلول سفید کننده تجارتی استفاده شد.