نام پژوهشگر: حمیده میرزایی

1- استخراج و اندازه گیری بیو فنول های آنتی اکسیدانی داروئی در پساب شستشوی زیتون به روش rp-spe-hplc/uv و تکنیک نوین sd-tp-lpme-hplc/uv 2- مقایسه فیبرهای مختلف برای شناسائی ترکیبات فرار گیاهان داروئی allium و eremostachys به روش ua-hs-spme-gc/ms
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه لرستان - دانشکده علوم پایه 1388
  حمیده میرزایی   علیرضا غیاثوند

بخش اول اولئوروپئین فراوانترین ترکیب بیوفنولی در میوه و برگ زیتون است که عامل مزه تلخ آن نیز می باشد. به منظور تلخ زدائی زیتون پس از ایجاد خراش بر روی زیتون، آن ها را در محیط قلیائی قرار می دهند. در مرحله تلخ زدائی و در محیط قلیائی اولئوروپئین به هیدروکسی تیروزول که دارای خاصیت آنتی اکسیدانی بالائی است تبدیل می شود. سالیانه مقادیر بالائی پساب تولید می شود، در حالی که شامل بیو فنول های مهمی از جمله هیدروکسی تیروزول، کافئیک اسید و تیروزول می باشد. هدف از این تحقیق جداسازی، استخراج و تغلیظ این ترکیبات ارزشمند می باشد. دیسک های غشائی اکتا دسیل سیلان اصلاح شده به منظور استخراج فاز جامد مورد استفاده قرار گرفت. کافئیک اسید، هیدروکسی تیروزول و تیروزول به روش rp-spe-hplc/uv و شویش گرادیانی با استونیتریل و بافر آمونیوم استات 01/0 مولار و5 ph = به عنوان فاز متحرک آنالیز شدند. بازده استخراج برای هیدروکسی تیروزول 2/80%، برای کافئیک اسید 2/80% و برای تیروزول 7/89% بدست آمد. حد تشخیص روش برای هیدروکسی تیروزلmg5- 10×1/5، برای تیروزولmg 5- 10×3/2 و برای کافئیک اسید mg5- 10×6/5 بدست آمد. تکرار پذیری روش برای هیدروکسی تیروزول 0/4%، کافئیک اسید 0/4% و تیروزول 4/2% محاسبه شد. بخش دوم هیدروکسی تیروزول ترکیب فنولی عمده در میوه زیتون می باشد،که فعالیت آنتی اکسیدانی و داروئی آن در سطح بالائی شناخته شده است. این ترکیب در پساب تولید شده در طی فراوری زیتون یافت می شود. استخراج مایع – مایع با حلال اتیل استات به منظور استخراج بیو فنول ها از ماتریکس آبی مثل پساب زیتون مورد استفاده قرار می گیرد. بنابراین استفاده از مقادیر بالای حلال آلی سمی این روش را خسته کننده و وقت گیر می سازد. بعضی تکنیک های استخراج بدون حلال و کم حلال مثل میکرو استخراج از حلال سه فازی توسط قطره معلق برای رفع این مشکلات گسترش یافته است. در این تحقیق اولین بار،lpme به همراه hplc/uv برای جداسازی hty از پساب زیتون پیشنهاد شده است .در این تکنیک آنالیت های مورد نظر از نمونه آبی به درون فاز آلی استخراج شده و سپس استخراج برگشتی به درون میکرو قطره آبی قرار گرفته در بالای فاز آلی صورت می گیرد. اثر فاکتور های مختلف موثر بر مقادیر سطح زیر پیک هیدروکسی تیروزول مثل ph فاز دهنده (فاز آبی)، نوع و مقدار حلال آلی، ph فاز پذیرنده، زمان استخراج برگشتی، دما و حجم حلال آلی توسط روش یکی در یک زمان، طرح فاکتوریل و طرح ساختاری مرکز دار مورد بررسی قرار گرفت. بازده استخراج برای هیدروکسی تیروزول 1/45% می باشد. lod mg 6-10× 3/8 و انحراف استاندارد نسبی با تکرار 6 بار آزمایش 1/3% بدست آمد. بخش سوم allium attroviolaceum با نام محلی ورکواز در ناحیه زاگرس گیاهی از خانواده liliaceae می باشد که ارزش غذائی و داروئی بالائی دارد. استخراج و شناسائی ترکیبات مهم در گل و برگ آن از اهداف مهم این تحقیق می باشد. به دام اندازی و شناسائی ترکیبات فرار به روش میکرو استخراج فاز جامد از فضای فوقانی spme) (ua- hs-به کمک امواج فرا صوت مورد مطالعه قرار گرفت سپس نتایج حاصل با روش استخراج با حلال مقایسه شد. در این روش استخراج دمای استخراج (c? 40)، زمان استخراج (30 دقیقه)، اثر امواج فرا صوت (15دقیقه) و میزان آب افزوده شده 200 میکرولیتر به عنوان شرایط بهینه انتخاب شدند. کارواکرول ترکیب عمده و مهم دربرگ و گل گیاه است. کارواکرول ترکیب داروئی مهمی است که برای درمان سوء هاضمه، درد مفاصل، آنفلوآنزا، سرماخوردگی، تصلب شرائین و نقرص مورد استفاده قرار می گیرد. بخش چهارم eremostachys laevigata گیاهی از خانواده نعنائیان است که دارای خواص ضدالتهاب، تب بر و ضدعفونی کننده می باشد. در این تحقیق برای اولین بار از دو فیبر spme تجاری (pdms و car/dvb/pdms) برای غربالگری شیمیائی از eremostachys بعد از تعادل با امواج فرا صوت در فضای فوقانی نمونه های خشک پودر شده استفاده شد. به دنبال استخراج ترکیبات به روش ua-hs-spme شناسایی کیفی ترکیبات با استفاده از پارامترهایی مثل اندیس بازداری (ri)، مطالعه طیف های جرمی و مقایسه این طیف ها با طیف های استاندارد موجود در کتابخانه nist (wiley) دستگاه gc/ms صورت گرفت. کارواکرول، ?-terpineol، apiol از ترکیات عمده در برگ و گل گیاه می باشد.