نام پژوهشگر: آرزو زارعان

بررسی فرصتها و چالشهای تشکیل و تداوم دولت اسلامگرای حماس در فلسطین (دولت اسماعیل هنیه- 2006)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام - دانشکده علوم اجتماعی 1388
  آرزو زارعان   غلامرضا بهروزلک

بی تردید سرزمین، تاریخ و ملت فلسطین طی سالهای پس از اشغال فراز و فرودهای بسیاری به خود دیده است. اما آنچه در این سالها همواره پا بر جا بوده حس مقاومت این ملت بوده است که هر چند به دلایلی در برهه هایی کم رنگتر می نموده اما هرگز از روحیه ی مردمان رنجدیده ی این سرزمین جدانگشته است. همچنانکه می دانیم حماس هم یکی از متأخرترین و البته شاخصترین گروههای مقاومت فلسطین است. این جنبش پس از تشکیل خودسیر تکاملی طی کرده به نحویکه پس از اعلام ایجاد این تشکیلات و معرفی آن به عنوان یک سازمان شبه نظامی، به تدریج فعالیتهای خود را گسترش داده و خود را از اتهام رشد یک بعدی در زمینه ی نظامی رهانیده است. اقدامات بشر دوستانه و ایجاد شبکه ی گسترده ی انجمنهای خیریه از نمونه های این تلاشها بوده و گام بعدی حماس حضور در عرصه ی سیاسی بوده است. حماس بنیانهای فکری خود را اولاً از اسلام و ثانیاً از جنبش اخوان المسلمین به عنوان یک جنبش اسلامی مادر و مفسر اسلام اخذ کرده و از جمله جنبشها و گروههای اسلامی در خاورمیانه است که به دور از محافظه کاری و احیاناً سازشکاری، مسیر مبارزه را برگزیده است. ابن جنبش پس از ایجاد تشکیلات خودگردان چون آنرا بر آمده از قرار داداُسلو (1993) می دانست و قرارداد اسلو را نیز ظالمانه بر می شمرد هیچگاه نخواست در تشکیلات خودگردان داخل شود چرا که ورود در عرصه ی انتخابات را ضمناً به معنای تأیید اُسلو محسوب می کرد؛ اما با تغییرات اندک به وجود آمده پس از مرگ عرفات (2002) که عرصه را برای گروههای مقاومت کمی بازتر ساخته بود و نیز بالحاظ برخی مصالح که در نوشتار حاضر به آن می پردازیم، موضع خود را تغییر داد و اولین بار در سال 2004 وارد رقابتهای انتخاباتی شد. پس از آنکه حماس با ورود در انتخابات دسامبر2004 (انتخابات شهرداریها) و موفقیت نسبی در آن، تصمیم خودبرای حضور در صحنه ی سیاسی فلسطین را آشکار کرد انتخابات 2006 آزمونی دیگر برای سنجش محبوبیت این جنبش گردید و توفیق حماس در این آزمون مراحل تازه ای را برای آن رقم زد. ما در این نوشتار در پی توضیح شرایط و زمینه های ورود حماس به رقابت، تشریح انتخابات پارلمانی 2006، پیروزی حماس، تشکیل دولت توسط آن و فرصتها و موانع موجود در پیشاوری آن پس از تشکیل هستیم.