غزل معاصر فارسی از جمله موضوعات مورد توجه پژوهشگران ادبی است و با توجه به جنبه های گوناگونش شایسته ی نقد و بررسی های فراوان می باشد. در این میان شکل شناسی به عنوان یکی از برآیندهای نقد فرمالیستی یا صورتگرایی از جمله رویکردهای مناسب برای بررسی غزل معاصر فارسی است. در یک تعریف نسبتاً جامع، صورتگرایی به مفهوم کشف، شرح و بسط صورت در اثر هنری است. اساس این رویکرد بر مبنای استقلال اثر ادبی است و منتقد با بررسی نظام ارتباطی عناصر یک متن و پیوند آنها با یکدیگر به دنبال نشان دادن تناسب های آشکار و نهان آنها با توجه به ادبیت اثر است. منتقد صورتگرا از پرداختن به مسائل فرعی و حاشیه ای چون ملاحظات تاریخی، سیاسی، اجتماعی، یا زندگی نامه ی شاعر و مولف پرهیز میکند و آنها را در مراحل فرعی و ثانوی معتبر می داند. رساله ی حاضر در پی بررسی غزل معاصر و دو جریان عام آن یعنی شاعران سنتی و نوپرداز، از سلسله ی پهلوی تا انقلاب اسلامی است و براساس مبانی یاد شده، غزل رهی معیری، عماد خراسانی، شهریار و پژمان بختیاری را به عنوان شاعران سنتی و هوشنگ ابتهاج، سیمین بهبهانی و محمدعلی بهمنی را به عنوان نوپردازان مورد بررسی قرار می دهد. در بخش نخست رساله هر کدام از مشخصه های زبانی، موسیقایی، تصویری و موضوعی غزل به صورت مجزا و در بخش بعدی ارتباط عوامل یاد شده در پیوند با یکدیگر در غزل هر شاعر نشان داده شده است.