چکیده: هدف از انجام این مطالعه بررسی اثرات پلی اتیلن گلیکول بر قابلیت هضم ماده خشک، ماده آلی، پروتئین، adf، ndf سورگوم و متابولیت های شکمبه و خونی در گوسفند قزل بود. برای انجام این آزمایش از 16 رأس بره نر با میانگین وزنی 57/6±18/34 کیلوگرم در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تیمار و 4 تکرار به مدت 30 روز استفاده شد. تیمارهای مورد استفاده شامل: 1) یونجه 2) سورگوم بدون پلی اتیلن گلیکول (تیمار کنترل)، 3) سورگوم + 25 گرم پلی اتیلن گلیکول و 4) سورگوم + 50 گرم پلی اتیلن گلیکول به ازای هر رأس در هر روز بود. این آزمایش در سه مرحله انجام پذیرفت: مرحله اول سازش دهی حیوان به محیط و مواد غذایی مورد آزمایش به مدت10روز بود که در این دوره مقدار غذایی داده شده توزین و در دو نوبت صبح و ظهر در اختیار دامها قرار گرفت. مرحله دوم پیش آزمایش به مدت 10 روز بود که در این مرحله غذایی داده شده دقیقاً توزین و در دو مرحله در اختیار دام ها قرار می گرفت. مرحله سوم آزمایش اصلی به مدت 10 روز بود که در این مرحله میزان مواد غذایی مصرفی دقیقاً توزین و صبح ساعت هشت و عصر ساعت هشت در اختیار دام ها قرار می گرفت و مدفوع گوسفندان بین ساعت7-8 صبح روز بعد جمع آوری و توزین می شد و روزانه نمونه های از مدفوع گوسفندان گرفته و جهت تعیین ضرایب قابلیت هضم به آزمایشگاه فرستاده می شد و در 20- در جه سانتی گراد فریز می شدند و در روز آخر مرحله اصلی آزمایش، مایع شکمبه بعد از 2 ساعت از غذا به وسیله لوله مری از گوسفندان جمع آوری گردید. در این روز نیز از گوسفندان نمونه خون برای اندازه گیری غلظت گلوکز، آلبومین، کل پروتئین ، تری گلسیرید، کلسترول، و اوره خون گرفته شد. همچنین آزمایش های تولید گاز و ناپدید شدن آزمایشگاهی ماده خشک نیز با استفاده از دو گوسفند فیستوله گذاری شده انجام پذیرفت. نتایج بدست آمده با استفاده از نرم افزار sas و رویه (anova)مورد تجزیه و تحلیل و مقایسه میانگین ها به روش دانکن انجام پذیرفت. قابلیت هضم ظاهری به ترتیب 32/69، 03/63، 72/60، 22/60 برای ماده خشک و 95/71، 6/62، 55/66، 17/67 برای ماده آلی و 33/78، 08/41، 72/48، 63/63 برای پروتئین و 17/56، 66/41، 27/44، 33/48 برای adf و 12/59 ، 5/49 ، 82/55، 75/58 برای ndf در گوسفندانی که با یونجه، سورگوم، سورگوم به اضافه 25 گرم پلی اتیلن گلیکول و سورگوم به اضافه 50 گرم پلی اتیلن گلیکول تغذیه شده بودند محاسبه گردید(05/0>p). میزان اسید چرب فررا کل در مایع شکمبه گوسفندانی که جیرهای، یونجه، سورگوم، سورگوم به اضافه 25 گرم پلی اتیلن گلیکول و سورگوم به اضافه 50 گرم پلی اتیلن گلیکول 25/124، 105، 105، 25/110 میلی مول در لیتر اندازه گیری شدو بین جیره های مورد نظر از لحاظ فاکتور مورد نظر تفاوت معنی داری وجود داشت ولی از لحاظ ph، ازت آمونیاکی مایع شکمبه بین جیره های مورد نظر تفاوت معنی داری وجود نداشت (05/0>p). میزان اوره خون به ترتیب 40،22/25، 26، 25/28 میلی گرم در دسی لیتر و میزان کلسترول خون به ترتیب 25/46، 85، 5/86، 5/95، میلی گرم در دسی لیتر در خون گوسفندانی که با یونجه، سورگوم، سورگوم به اضافه 25 گرم پلی اتیلن گلیکول و سورگوم به اضافه 50 گرم پلی اتیلن گلیکول تغذیه شده بودند اندازه گیری شد و تفاوت معنی داری بین فاکتورهای مورد نظر در خون گوسفندانی که جیره های مورد مطالعه را دریافت کرده بودند مشاهده گردید ولی از لحاظ گلوکز، تری گلیسیرید، آلبومین ، کل پروتئین خون بین گوسفندان مورد نظر تفاوت معنی داری وجود نداشت (05/0>p). پلی اتیلن گلیکول باعث افزایش تولید گاز و ناپدید شدن آزمایشگاهی ماده خشک شد و تأثیر پلی اتیلن گلیکول بر این دو فاکتور معنی دار بود (05/0>p).