این آزمایش روی 448 قطعه جوجه گوشتی نر سویه راس 308 جهت بررسی اثرات سطوح مختلف فسفر غیر فیتاتی و افزودن آنزیم فیتاز به جیره روی عملکرد و خصوصیات استخوان پا انجام گرفت. جوجه ها به بطور تصادفی در بین هفت گروه آزمایشی تقسیم گردیدند. گروه های آزمایشی مختلف شامل جیره های حاوی 1) 45/0 – 40/0 درصد فسفر غیر فیتاتی در مراحل آغازین و رشد؛ 2) گروه یک به همراه فیتاز در دوره رشد (500 واحد به ازای هر کیلوگرم جیره؛ 3) 39/0 – 34/0 درصد فسفر غیر فیتاتی در مراحل آغازین و رشد؛ 4) گروه سه به همراه فیتاز در مرحله رشد؛ 5) 33/0 – 28/0 درصد فسفر غیر فیتاتی درمراحل آغازین و رشد؛ 6) گروه پنج به همراه فیتاز در مرحله رشد؛ 7) گروه پنج به همراه فیتاز در مرحله آغازین و رشد. هر کدام از گروه های آزمایشی در چهار تکرار و هر تکرار شامل 16 قطعه مورد بررسی قرار گرفتند. وزن بدن، مصرف خوراک، افزایش وزن، ضریب تبدیل خوراک، فسفر و فعالیت آنزیم آلکالین فسفاتاز سرم، مورفولوژی روده باریک، معدنی شدن استخوان درشت نی وخصوصیات بافت شناسی غضروف بخش بالایی استخوان درشت نی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که جوجه های تغذیه شده با جیره حاوی 39/0 درصد فسفر غیر فیتاتی دارای وزن بدن و افزایش وزن بدن بالاتری ( 05/0>p) در دوره آغازین بودند. مقادیر مصرف خوراک، ضریب تبدیل خوراک، وزن نسبی اندام های داخلی دستگاه گوارش، فعالیت آنزیم آلکالین فسفاتاز و محتویات فسفر مدفوع، تحت تأثیر سطح فسفر غیر فیتاتی در مرحله آغازین قرار نگرفت ( 05/0<p). افزودن آنزیم فیتاز به جیره با پائین ترین سطح فسفر غیر فیتاتی (33/0 درصد) به طور معنی داری ( 05/0>p) وزن بدن، افزایش وزن بدن، محتویات فسفر سرم خون و ارتفاع پرزهای دوازدهه و تهی روده را افزایش داد. در حالی که کاهش سظح فسفر جیره دارای اثرات افزایشی روی منطقه بزرگ شدن سلول و اثرات کاهشی روی عرض منطقه تجزیه غضروف استخوان درشت نی بود. نتایج نشان داد که سطح فسفر غیر فیتاتی جیره و یا افزودن آنزیم فیتاز به جیره در مرحله رشد فاقد تأثیر معنی داری ( 05/0<p) روی مقادیر عملکردی، وزن نسبی اندام های داخلی دستگاه گوارش، محتویات خاکستر استخوان درشت-نی بود. منطقه بزرگ شدن سلولی در غضروف استخوان درشت نی با کاهش سطح فسفر غیر فیتاتی جیره به 34/0 درصد به طور معنی داری افزایش یافت ( 05/0>p) و افزودن آنزیم فیتاز به جیره دارای پائین ترین سطح فسفر غیر فیتاتی موجب کاهش عرض ناحیه فوق گردید. به طور کلی، نتایج نشان داد که کاهش سطح فسفر جیره دارای اثرات بسیار شدید روی عملکرد جوجه های گوشتی نبود و افزودن آنزیم فیتاز به جیره دارای کمبود حاشیه ایی فسفر قادر به جبران اثرات نامطلوب حاصل از کاهش سطح فسفر غیر فیتاتی جیره می باشد، اگر چه اثرات مثبت عمدتاً در مرحله آغازین محرز بود.