نام پژوهشگر: رقیه خان محمدزاده

مطالعه تطبیقی اخلاق نزد هدایت و نیچه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سمنان 1389
  رقیه خان محمدزاده   حسن اکبری بیرق

مقایسه و تطبیق خاستگاه های فکری و اندیشه هایی که در بستر فرهنگ های متفاوتی شکل گرفته-اند، درحوزه ی مطالعات تطبیقی بوده و این گونه از مطالعات به ویژه در حوزه ی ادبیات، به دریافت و درک افکار مشابه میان بزرگان علم و ادب کمک می کند. صادق هدایت، نویسنده و متفکر برجسته، در حوزه ی فرهنگ است. از جمله دغدغه های وی، توجه به انسان، خودشناسی، مبارزه با جهل و خرافات و به طور کلی واژگون کردن و ساخت و شناساندن فرهنگی با ارزش های نو است. فردریک نیچه، فیلسوف و متفکر آلمانی نیز تأثیرگذارترین فیلسوف قرن در حوزه ی فرهنگ و توجه به انسان و دستاوردهای آن است. نقطه ی مشترک فکری هر دو اندیشمند، ساخت فرهنگی نو به کمک روشن کردن بستر باورهای مردمی و چگونگی رفتار، تحت عنوان اخلاق است. در این پایان نامه، به تعریف ادبیات تطبیقی و بیان مفاهیم (علم اخلاق و فلسفه ی اخلاق) پرداخته، سپس جایگاه مفهوم اخلاق در اندیشه ی هدایت و نیچه، بررسی شده است. برخی هنجارشکنی های هدایت که تعریف اخلاق نزد مردم را زیر سوال می برد، مشابه نفی و بت شکنی های نیچه در حوزه ی اخلاق است. با توجه به وجوه مشترک میان اندیشه های این دو متفکر، نگارنده سعی دارد تا دیدگاه هدایت در حوزه ی اخلاق را با دیدگاه نیچه مقایسه کرده و گزاره های فکری هر دو را در این زمینه تطبیق نماید.