نام پژوهشگر: پروانه گنجی پناهی

مطالعه مقایسه ای هیستولوژیک لوله گوارشی ماهی کپورنقره ای در سه زیستگاه مختلف
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه محقق اردبیلی - دانشکده علوم 1389
  پروانه گنجی پناهی   سید مهدی بانان خجسته

ماهی کپور نقره ای (آزاد پرورشی) با نام علمی (valenciennes) hypophthalmichthys molitrix و نام انگلیسی silver carp از اعضای خانواده cyprinidaeمی باشد. ماهی کپور نقره ای در رودخانه های ساحل آسیایی اقیانوس آرام از رود آمور در شمال تا رود پرل در جنوب چین یافت می شود. پراکنش این ماهی در ایران در تالاب انزلی و رودخانه سفیدرود می باشد. این ماهی به خاطر نوع خاص تغذیه ای خود یعنی تغذیه از پلانکتون های گیاهی در لایه های سطحی آب که معمولاً غنی از پلانکتون است به سر می برد. تعداد 30 عدد ماهی ازسه زیستگاه مختلف (شهرستان نمین، اطراف تهران و اطراف شیراز) از استخرهای پرورش ماهی انتخاب شد. به منظور تهیه مقاطع میکروسکوپیک از نمونه ها، از روش معمول تهیه مقاطع بافتی استفاده گردید. رنگ آمیزی نیز با روش عمومی هماتوکسیلین- ائوزین (h&e) انجام شد. مطالعات با استفاده از میکروسکوپ نوری صورت گرفت. در این مطالعه خصوصیات بافتی لوله گوارش شامل حفره دهان، حلق، مری، روده (این ماهی فاقد معده است) در ماهی کپور نقره ای بررسی شد. مشاهدات میکروسکوپیک نشان داد که: حفره دهانی و حلق شامل لایه های مخاط و زیرمخاط می باشد. عضله مخاطی بجز روده در سایر بخشهای دستگاه گوارش مشاهده نشد. بافت پوششی حفره دهان و حلق از نوع مطبق شاخی نشده است. بافت پوششی روده متشکل از سلول های استوانه ای ساده است. سلول های موکوسی در ناحیه حلق، مری و روده مشاهده شدند. جوانه های چشایی فقط در ناحیه حلق دیده شدند. مخاط در ناحیه حلق، مری و روده حالت چین خورده دارد. در مری و روده 4 لایه مخاط، زیرمخاط، ماهیچه، ادوانتیس در مری و سروز در روده قابل تشخیص است. لایه عضلانی در روده به صورت دو لایه عضله صاف (درونی حلقوی و بیرونی طولی) می باشد درحالیکه در مری لایه ماهیچه ای شامل دو لایه عضله مخطط (بیرونی حلقوی و درونی طولی) است. مابین دو لایه عضلانی روده عقده های عصبی نیز مشاهده شد. کریپتها، غدد لوله ای، ندولهای لنفی و سکوم های پیلوری در روده مشاهده نشد. هیچ گونه تفاوت هیستولوژیکی در ماهیان سه زیستگاه مشاهده نشد.