نام پژوهشگر: آزاده سفیدکران

تاثیر مدرنیسم بر تصویرسازی مطبوعات ایران 1357-1320
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - دانشکده هنرهای کاربردی 1389
  آزاده سفیدکران   کامران افشار مهاجر

در این پژوهش، تصویری از شکل گیری تصویرسازی مطبوعاتی مدرن ایران در ادامه تحولات هنری، فرهنگی و اجتماعی پس از شهریور 1320 تا انقلاب اسلامی ارائه شده و عوامل تاثیرگذار در شکل گیری آن شرح داده شده است. در این سال ها، تاسیس دانشکده هنرهای زیبا، اعزام دانشجو به خارج از کشور و وسوسه ی دیدن و تجربه ی جدید باعث شده تا عده ای از هنرمندان به بررسی تحولات هنری غرب بپردازند؛ گرچه این در حالی است که گروهی می کوشیدند تا طبیعت گرایی مکتب کمال الملک را در آثار خود همچنان حفظ کنند. در فاصله 1357-1320، به خصوص در دهه ی سی و چهل به دلایلی، از جمله ارتباط بیشتر ایران با کشورهای غربی و مسافرت تعداد بیشتری از دانشجویان و هنرمندان ایرانی به اروپا برای تحصیل و بازدید از موزه ها و نمایشگاه ها، توجه بیشتر مطبوعات به هنر مدرن، حمایت های دولتی و فعالیت پی گیر انجمن های فرهنگی کشورهای خارجی در ایران ـ مانند انجمن ایران و آمریکا و انجمن ایران و شوروی ـ هنر مدرن به تثبیت رسیده است. به دنبال مدرن سازی، تغییرات داد و ستد و تجارت خارجی، نیاز به گشایش دفاتر تبلیغاتی وزیمنه های مختلف هنر گرافیک محسوس شد. به مرور نیازهای جدیدی به وجود آمد که سبب شد نشریات تازه ای شروع به کار کنند و این نشریات در رقابت با یکدیگر نیاز به تصویر را حس کردند و از دانش آموختگان مدرسه صنایع مستظرفه و طراحان کانون های آگهی و تبلیغاتی برای این امر یاری جستند. بیشتر این تصویرسازی ها طبیعت گرا و یا تصاویری هستند که از مجلات غربی بدون کمترین دخل و تصرف اقتباس شده اند. اما از اواخر دهه سی، نشریات روشنفکرانه رونق فزون تری یافت و مدیران و سردبیران نشریات که عموما تحصیل کرده غرب بودند، در کنار ارائه ادبیات مدرن، مطالب سیاسی جدید و داستان های جدید، تصویرسازی مدرن را خواستار شدند. تصویرسازی جدید که در راستای جریان های هنری روز در حرکت بود مورد استقبال قرار می گیرد و در آن موقعیت تاریخی و اجتماعی خاص ایران گسترش پیدا می کند و در سال های 1357-1339 ضمن گذر از اکسپرسیونیسم، کوبیسم، هنر بدوی، آپ آرت، مینیمالیسم و پاپ آرت تا لیت مدرن پیش می رود. این نوع تصویرسازی از اواسط دهه چهل و پنجاه موقعیت خود را به تثبیت می رساند.