چکیده بحث قرارداد حمل و نقل از مباحث کاربردی و مورد ابتلاء به ویژه در جوامع امروز است. حقوق و تکالیف متصدی حمل و نقل حسب قانون حاکم بر قرارداد حمل و نقل تعیین می شود. با این وصف وظیف? اصلی کلی? متصدیان، انتقال صحیح کالا و مسافر از مبدأ تا مقصد در مدت حمل است. متصدی مسئول خسارات وارده بر اشیاء و اشخاص در مدت مذکور است، مگر آنکه بتواند یکی از جهات معافیت از مسئولیت را، حسب قانون حاکم، به اثبات برساند. حقوق ویژ? قرارداد حمل و نقل گامی است به منظور پاسخگویی به نیازهای روز، و تلاش می کند در صورتی که در این نوع از مقررات، ناکارآمدی باشد برطرف نماید. در دوران ما قراردادهای حمل و نقل تحت حاکمیت رژیم واحدی قرار ندارند، برحسب اینکه حمل و نقل دریایی است یا هوایی و یا زمینی، مقررات مربوط به آن متفاوت است. امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی و اثرات آن در زندگی اجتماعی، بالتبع قراردادها و ارتباطات اجتماعی نیز، رفته رفته دارای ماهیت ویژه و گسترده ای می شوند که هر یک برای خود، رژیم حقوقی ویژه ای را اقتضا می نمایند. در این پایان نامه، یکی از قراردادهای رایج و روزمره که ارتباط زیادی با پیشرفت علم و تکنولوژی دارد را، از جهت برخورد میان قانون مدنی و تجارت و همچنین تعیین ماهیت، آثار و مسئولیت متصدی آن، در قوانین مذکور بررسی می شود. در این راه علی رغم اینکه جنبه هایی از عقود مختلف نظیر وکالت، اجاره، جعاله و سایر عقود، در آن مشاهده می شود، در می یابیم که برای درک بهتر این عقد لازم و کافی نیست که آن را فقط از جهت یا دیدگاه عقود معین و همیشگی قانون مدنی مطالعه کنیم، زیرا، هر چقدر که در انطباق قالب یکی از عقود مذکور بر قرارداد حمل و نقل اصرار داشته باشیم، باز می بینیم که سوالاتی مطرح می شود، که ماهیت این قراردادها از پاسخگویی به آنها عاجز هستند. به همین دلیل بهترین و علمی ترین راه را در این می بینیم که برای این قرارداد، در حقوق ایران، ماهیت مخصوص به خود قائل شده و آن را یکی از عقود معین ساخته و پرداخته شد? عصر حاضر دانست. واژگان کلیدی: قرارداد حمل و نقل، قانون مدنی، تجارت، مسئولیت، آثار، متصدی حمل.