نام پژوهشگر: علیرضا رحیمی دستنایی

بررسی ابعاد تعلیم وتربیت، از دیدگاه طبیعت گرایی روسو وفطرت گرایی مطهری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی 1389
  علیرضا رحیمی دستنایی   حسنعلی بختیار نصرآبادی

چکیده تمام نما دراین پژوهش آراء و روشهای تربیتی از دیدگاه فطرت گرایی مطهری و طبیعت گرایی روسو در زمینه پرورش ابعاد جسمانی، عقلانی واخلاقی انسان بااستفاده از روش مطالعه و تحلیل مورد بررسی و تطبیق قرار گرفته و مشابهت ها و اختلاف نظرهای آن دو متفکر تربیتی در خصوص موضوعات فوق تبیین گردیده است. در خصوص پرورش جسمانی، اعتقاد به پیوستگی جسم و روح و ضرورت پرورش هماهنگ آنها مورد توجه جدی مطهری و روسو می باشد؛ در خصوص پرورش عقل، در دیدگاه آنها عقل به معنی آموختن و فراگیری صرف منظور نظر نیست، بلکه با ایجاد توانایی تجزیه و تحلیل، تشخیص و تمیز، استدلال و قضاوت و انتخاب صحیح است که عقل معنا و مفهوم پیدامی کند. هدف مشترک مطهری و روسو در پرورش عقل ایجاد توانایی های فوق می باشد.ودر خصوص پرورش اخلاق، تکیه آنها بر پرورش صفات و ویژگی های انسانی می باشد که ریشه در طبیعت و فطرت انسان دارند و انسان فطرتاً به سوی آنها گرایش دارد. همچنین در این پژوهش تبیین گردیده که با وجود اشتراک نظرهای فراوان بین مطهری و روسو، اختلاف نظرهایی اساسی هم وجود دارد. به طوری که هدف غایی تربیت از نظر روسو انطباق دادن انسان با طبیعت است و از نظر مطهری هدف غایی تربیت نزدیک کردن انسان به خدا و رساندن او به کمال و سعادت می باشد. بر این اساس، دیدگاه مطهری نسبت به روسو گسترده تر و عمیق تر می باشد. مطهری در فلسفه و آراء تربیتی خود عالم غیب و ظهور را با هم می نگرد و پرورش انسان را در راستای آن می داند، ولی روسو فقط طبیعت رادر نظر دارد و اهداف و روش های او نیز در جهت انطباق دادن انسان با طبیعت می باشد. از جمله موارد دیگری که این پژوهش به تبیین آن پرداخته، بیان روش های تربیتی می باشدکه مطهری و روسو در خصوص کاربرد آنها اشتراک نظر دارند. از جمله: روش پیروی از طبیعت و فطرت انسانی انسان، توجه به استعدادها و توانایی ها و اختلاف آنها درامر تربیت سالم سازی و آماده سازی شرایط برای تربیت، استفاده از روش الگویی، اِعمال سختیها و شداید متعادل بر متربی برای مقاوم بارآوردن او، تأکید بر کشف و اکتشاف درونی از طریق کسب تجربه فردی. همچنین در این پژوهش تبیین گردیده که مطهری با دیدگاه روسو در زمینه های به کارگیری اصول و روشهای زیر اختلاف نظر دارد. روسو معتقد به اصل عدم پیروی از اجتماع، اصل پیروی مطلق از طبیعت، روش دور ساختن کودکان از اجتماع، اِعمال تعلیم و تربیت منفی و تاخیری، کافی دانستن مجازات طبیعی، انتظار طولانی برای شکوفا شدن خود به خودی استعدادها دارد در حالی که مطهری اعتقاد به امور فوق ندارد. همچنین در مقابل این اختلاف نظرها پژوهش حاضرتبیین نموده آن دسته از اصول و روش های تربیتی مورد نظر روسو که منطق با طبیعت و فطرت انسان می باشند مورد نظر مطهری نیز می باشند.