نام پژوهشگر: مریم شیرزاد مقدم

سیمای فقر کودکان در شهر تهران(1387)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی 1389
  مریم شیرزاد مقدم   منیژه نخعی

هدف: فقر مشکلات اجتماعی بسیاری شامل محرومیت، افسردگی، بیماری، بدهکاری، مرگ زودرس، جرم و جنایت و ازکارافتادگی را به دنبال دارد. کودکان فقیر در معرض آسیب بیشتری قراردارند چرا که ضمن سپری کردن دوران کودکی مشقت بار، بزرگسالی آنها نیز تحت تأثیر فقر دوران کودکی آنهاست. به همین ترتیب کودکان آن ها نیز در آینده با معضلات فقر دست به گریبان خواهند بود. رفاه کودکان تنها نماگر ارزش اخلاقی جامعه نیست بلکه رفاه کودکان سرمایه های انسانی و مهمترین منابع برای آینده هر جامعه ای هستند. هدف از انجام این مطالعه ایجاد شناخت دقیق عوامل موثر بر فقرکودکان در خانوارها، به منظور اتخاذ سیاست های هدفمند در جهت کاهش فقر و نابرابری میان گروه های مختلف اجتماعی و اقتصادی و هم چنین هدفمند نمودن یارانه های تخصیصی می باشد. روش شناسی: این پژوهش به ارائه تصویری از ابعاد مختلف فقر اقتصادی کودکان در مناطق 22 گانه شهر تهران در سال 1387 پرداخته است. بدین منظور با استفاده از شاخص فوستر-گریر-توربک (1984) به محاسبه نرخ فقر کودکان می پردازد و ارتباط فقر کودکان را با ویژگی های مختلف خانوار بررسی می کند. از مهمترین عوامل موثر بر فقر خانوار ها و در نتیجه فقر کودکان ساکن در این خانوار ها شغل و تحصیلات سرپرست خانوار است. به همین منظور این مطالعه ویژگی های شغلی، سنی، جنسیتی، تحصیلی سرپرست خانوارهای کودکان فقیر را همراه با بعد این خانوار ها در مناطق 22 گانه شهر تهران به تفکیک مناطق محاسبه می کند. نتایج و یافته ها: مهمترین نتایج مطالعه حاکی از آن است که: بیشترین نرخ فقر کودکان در منطقه 19 تهران و کمترین در منطقه 3 است. نرخ فقر کودکان در خانوارهای دارای سرپرست خانوار فاقد تحصیلات عالی و شغل غیر رسمی بیشتر است. بیشترین نرخ فقرکودکان مربوط به خانوارهای زن سرپرست فاقد تحصیلات و فعال در مشاغل غیررسمی است. نرخ فقر کودکان، در خانوارهای دارای سرپرست خانوار فاقد تحصیلات عالی حدود 2 برابر خانوارهای با سرپرست خانوار دارای تحصیلات عالی می باشد. کودکانی که در خانوارهای زن سرپرست فاقد تحصیلات عالی و شاغل در بازار کار غیررسمی هستند، نسبت به سایر گروه بندی ویژگی های سرپرست خانوارها در مقابل فقر آسیب پذیرتر هستند. با افزایش سن سرپرست خانوار و همچنین با افزایش جمعیت خانوار، نرخ فقر کودکان افزایش می یابد. واژگان کلیدی: نرخ فقر، شکاف فقر، شدت فقر، فقر کودکان، بازار کار.