چکیده به منظور بررسی امکان باززایی گیاهان هاپلوئید و دابل هاپلوئید، دو آزمایش جداگانه در قالب طرح کاملاً تصادفی به صورت فاکتوریل در 5 تکرار در آزمایشگاه کشت بافت و بیوتکنولوژی گروه علوم باغبانی دانشگاه محقق اردبیلی در دو سال متفاوت انجام شد. تیمارهای آزمایشی بنزیل آدنین (01/0، 1/0، 5/0، 1 و 2 میلی گرم در لیتر)، پیکلرام (1/0، 1 و 2 میلی گرم در لیتر) و نفتالین استیک اسید (01/0، 1/0، 5/0 و 1 میلی گرم در لیتر) بودند. نتایج حاصل در سال اول نشان داد که غلظت 1 میلی گرم در لیتر پیکلرام بهترین غلظت برای تولید کالوس از بساک است. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها در مرحله اول سال دوم نشان داد که بین تیمارهای مختلف پیکلرام از لحاظ تعداد کالوس تشکیل شده اختلاف معنی داری در سطح احتمال 5 % وجود دارد. مقایسه میانگین داده ها نیز نشان داد که در غلظت 2 میلی گرم در لیتر پیکلرام کالوس بیشتری در بساک تشکیل شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها در مرحله دوم سال دوم نیز نشان داد که بین تیمارهای مختلف پیکلرام و بنزیل آدنین از لحاظ قطر کالوس تشکیل شده از بساک اختلاف معنی داری مشاهده نشد ولی بین تیمارهای مختلف بنزیل آدنین از لحاظ تشکیل کالوس اختلاف معنی داری در سطح احتمال 5 % وجود داشت. بیشترین میزان و نیز قطر کالوس از غلظت های 2 میلی گرم در لیتر پیکلرام و 1/0 و 1 میلی گرم در لیتر بنزیل آدنین بدست آمد. بین تیمارهای مختلف بنزیل آدنین و نفتالین استیک اسید نیز اختلاف معنی داری در سطح احتمال 5 % از لحاظ تعداد جنین تشکیل شده در روی کالوس حاصل از بساک وجود داشت. غلظت 5/0 میلی گرم در لیتر بنزیل آدنین و نفتالین استیک اسید بیشترین تعداد جنین را از کالوس حاصل از بساک تولید کردند. بین تیمارهای مختلف بنزیل آدنین از لحاظ تعداد جنین تشکیل شده روی مادگی نیز اختلاف معنی داری در سطح احتمال 5 % وجود داشت ولی بین غلظت های مختلف نفتالین استیک اسید اختلاف معنی داری مشاهده نشد. مقایسه میانگین داده ها نیز نشان داد که غلظت 5/0 میلی گرم در لیتر بنزیل آدنین و نیز غلظت 01/0 میلی گرم در لیتر نفتالین استیک اسید بیشترین میزان جنین زایی را از مادگی داشتند.کلیه گیاهان باززایی شده در این آزمایش ژنوتیپی مشابه گیاهان مادری داشته و دیپلوئید (24x= 2n= 2) بودند.

چکیده: تنش خشکی یکی از مهم ترین تنش های غیرزیستی است که میزان رشد و عملکرد گیاهان را محدود می نماید. ریحان (ocimum basilicum l.) گیاهی از تیره نعناع است که به عنوان سبزی و گیاه دارویی مورد استفاده قرار می گیرد. به منظور بررسی تأثیر پاکلوبوترازول و اسید سالسیلیک و اثرات همزیستی دو گونه قارچ متعلق به جنس glomus بر رشد و عملکرد گیاه دارویی ریحان در شرایط تنش خشکی یک آزمایش گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و در چهار تکرار در گلخانه پژوهشی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1391 انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل تنش خشکی در سه سطح 100، 60 و 30 درصد رطوبت ظرفیت مزرعه، پاکلوبوترازول و اسید سالسیلیک در دو سطح 100 و 200 پی پی ام به صورت دو مرتبه محلول پاشی برگی بعد از اعمال تنش خشکی در فواصل زمانی دو هفته ای، تلقیح با دو گونه قارچ میکوریز آربوسکولار glomus fasciculatum و glomus intraradicese به صورت مایه کوبی با خاک و شاهد بود. نتایج نشان داد که با افزایش تنش خشکی تمام صفات رویشی و میزان فسفر و محتوای نسبی آب و همچنین شاخص های کلروفیل فلورسانس به جز فلورسانس حداقل کاهش یافت و مقادیر پتاسیم و تجمع پرولین برگ افزایش یافت. تلقیح با قارچ میکوریز شاخص های رشد رویشی، محتوای نسبی آب برگ، هدایت روزنه ای و مقادیر فسفر و پتاسیم را در شرایط تنش خشکی افزایش، و میزان پرولین را کاهش داد. محلول پاشی با اسید سالسیلیک و پاکلوبوترازول سبب افزایش معنی دار محتوای نسبی آب، کلروفیل و میزان پرولین در شرایط تنش خشکی شد.