نام پژوهشگر: آسیه کریمی

بررسی ساختاری داستان های الحاقی شاهنامه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده ادبیات، زبانهای خارجی و تاریخ 1389
  آسیه کریمی   ذوالفقار علامی مهماندوستی

ساختار، مجموعه روابط عناصر و اجزای تشکیل دهنده یک اثر ادبی است که در پیوندی تنگاتنگ با یکدیگر و با کلیت اثر است. از این رو، در بررسی زبان شاعرانه و ساختارهای موجود در آن لازم است که عناصر به وجود آورنده ساختار شعر در ارتباط متقابل با یکدیگر و در ارتباط با کلیت ساختاری اثر بررسی شود. از مسائل مهم در حوزه ی شاهنامه پژوهی، تفکیک موارد الحاقی شاهنامه از قسمت های اصیل آن است. موارد الحاقی یا به صورت بیت های پراکنده است که در ضمن داستان ها وارد شده و یا به صورت داستان های مستقل (ملحقات) است که در پایان برخی از نسخه های چاپی شاهنامه آمده است. سه داستان: جمشید،کک کوهزاد وحکایت برزو از نوع اخیر است. این داستان ها در دوره های بعد که داستان ها و روایت های حماسی رو به ضعف و انحطاط نهاده و گرایش به قصه پردازی، جایگزین پرورش روح و تفکر ملی گردیده، سروده شده و به حماسه ملی ایران راه یافته است. این پژوهش از منظر بررسی ساختاری به تبیین و توضیح اجزا و عناصر سازنده این سه داستان پرداخته و نقش هر یک از عناصر را در ساختار کلیت و نیز ارتباط آنها را با یکدیگر نشان داده است. نتایج این پژوهش حاکی از هماهنگی جنبه های ساختاری و محتوایی با فضای داستان پردازی، بدون توجه به پرداخت هنری حماسه است که عواملی همچون تکرارهای گسترده و توصیف های زائد بر ضعف ساختاری آنها می افزاید.