نام پژوهشگر: نرگس خسروی سوادجانی

شرح و تحلیل و بررسی قصیده? یتیمه سوید بن أبی کاهل یشکری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی - پژوهشکده ادبیات 1389
  نرگس خسروی سوادجانی   فیروز حریرچی

سوید بن أبی کاهل یشکری از شاعران مخضرم می باشد، و سه دور? جاهلی، اسلامی و اموی را درک نموده است. ابن سلام جمحی، سوید بن أبی کاهل را با عمرو بن کلثوم، حارث بن حلزه و عنتره بن شداد در یک طبقه آورده است. سوید اشعار زیادی داشته ، که بیشتر آن امروز در دسترس ما نیست. بارزترین اثر او قصید? «یتیمه» می باشد، که خوشبختانه به دست ما رسیده است. این قصیده دارای 108 بیت می باشد. قصید? «یتیمه» در روزگار پیش از اسلام نیز از بهترین قصاید عرب به حساب می آمده است، اگر چه بخشی از آن در دوره? اسلامی سروده شده است. در رساله? حاضر سعی برآن شده است، که قصید? «یتیمه» مورد شرح و تحلیل و بررسی قرار گیرد. نخست به معرفی عصر زندگی شاعر یعنی سه دور? جاهلی، اسلامی و اموی پرداختیم، تا خواننده پیش زمینه ای از وضعیت تاریخی و ادبی آن دوران داشته باشد. سپس در فصلی زندگی نام? شخصی و ادبی سوید را بررسی کردیم. در فصل سوم به شرح و تحلیل جداگانه? هر بیت پرداختیم. در فصل پایانی نیز قصید? «یتیمه» را به طور کلی مورد بررسی قرار دادیم و از جایگاه این قصیده در ادبیات عرب و اغراض و ویژگی های لفظی و معنوی قصیده سخن گفتیم. این قصیده از دیوان المفضلیات، شرح أبومحمد القاسم بن محمد بن بشار الأنباری روایت شده است. آن گاه در فصل سوم هر بیت اعراب گذاری شده و لغات مهم آن همراه با ترجمه و شرح ابیات و نکات نحوی و بلاغی ابیات آورده شده است. روندی که این رساله طی کرده است ، خواننده را به این نتیجه می رساند که قصید? «یتیمه» نزد اعراب از جایگاه والایی برخوردار است. و بسیاری از اغراض رایج شعر دور? جاهلی همانند غزل، وصف، فخر، حکمت و هجا در این قصیده به کار گرفته شده است. علیرغم تنوع اغراض قصیده شاعر توانسته است، با عاطفه و احساس قوی، به خوبی بین این اغراض ارتباط برقرار کند.