جعفر فصاحت داریوش دموری
امروزه صنعت اعتبار نقش مهمی در اقتصاد کشور ها ایفاء می نماید و مسائل اعتباری به عنوان یکی از بزرگترین علل ورشکستگی بانک ها و موسسات مالی، به یکی از موضوعات بسیار بحث انگیز در حوزه مدیریت مالی مورد توجه بانک ها و سایر موسسات مالی تبدیل شده است. با توجه به اهمیت و نیز خلاء محسوس پرداختن به موضوعات مربوط به مدیریت اعتبارات در بانک ها و موسّسات مالی در کشور، هدف این تحقیق به کارگیری مکانیزمی جهت دسته بندی اعتباری مشتریان تسهیلات در بانک صادرات می باشد. دسته بندی اعتباری مشتریان به منظور پیش بینی احتمال کوتاهی در بازپرداخت و یا عدم بازپرداخت و یا معادل آن برای طبقه بندی متقاضیان اعتبار مورد استفاده قرار می گیرد . پرسش اساسی مطرح شده در این پژوهش عبارت است از این که یک متقاضی حقوقی تسهیلات بانکی نسبت به سایر متقاضیان با توجه به ویژگی-های خاص خویش و نسبت های مالی و همچنین با توجه به مقدار و مدت تسهیلات درخواستی چه جایگاهی دارد و در کدام دسته اعتباری تعریف شده جای خواهد گرفت. این تحقیق از نوع کاربردی و از لحاظ استراتژی اجراء، تحلیلی- ریاضی می باشد و اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه (ابزار جمع آوری اطلاعات) دریافت و مورد تجزیه و تحلیل واقع شدند . بدین منظور اطلاعات مالی یک نمونه تصادفی 30 تایی از شرکت هایی طی سال های 1385 تا 1388 از شعب بانک صادرات ایران تسهیلات اعتباری دریافت نموده اند ، بررسی شد در این پژوهش سعی شده است تا با مطالعه بیشینه تحقیق و همینطور نظرات کارشناسان اعتباری و اساتید مجرب دانشگاه ، معیارهای اعتباردهی به متقاضیان حقوقی دریافت تسهیلات بانکی (ورودی ها و خروجی ها)شناسایی شده و بعد از نرمالایز سازی، بر روی آن ها تحلیل حساسیت صورت گیرد تا وزن ورودی ها و خروجی ها با عنایت به تفاوت کارایی مشخص شود. در ادامه این اوزان با استفاده از تکنیک تحلیل پوششی داده ها و به همراه چارک بندی شاخص های ورودی و خروجی، شیوه انتخاب مشتریان در مراحل بعدی را نشان خواهد داد . به این ترتیب معیاری جهت پذیرش یا رد قطعی مشتریان با استفاده از چارک ها تعیین خواهد شد. به عبارت دیگر مدل مزبور میزان ریسک اعتباری که بانک با اعطای تسهیلات به مشتریان خود متحمل خواهد شد، را ارزیابی می کند.
