در دنیای کنونی آزادی یکی از مهمترین مفاهیمی است که توجه بشر امروز را به خود جلب کرده است و در واقع امروزه انسان بیش از آن که به مفاهیم دیگر بیندیشد ، به آزادی می اندیشد . در ایران نیز از دیر باز آزادی مورد توجه قرار گرفته است . اما در گذشته ، آزادی معنا و مفهومی دیگر برای ایرانیان داشته است . از نظر عرفی آزادی به معنای رهایی از قید اسارت بوده است . همچنین رهایی از قید نفس که در ادب عرفانی ما نیز بازتاب فراوانی دارد ، از دیگر معنای آزادی است که در ایران بسیار مورد توجه بوده است . به طور کلی در ایران در روزگار گذشته ( به استثنای آزادی از قید اسارت و یا بردگی ) تنها آزادی درونی مورد توجه بوده است . اما پس از وقوع انقلاب مشروطه تحت تأثیر غرب ، نوعی از آزادی مطرح شد که برخلاف انواع پیشین آن در ایران ، معنوی و درونی نبود . چرا که غربیان تعریف دیگری از آزادی داشتند و آزادی مد نظر آنان آزادی برونی بود . آزادی ای که با توسل بدان می توانستند دنیای برونشان را بر طبق میل و اراده شان تغییر دهند . این نوع آزادی برای نخستین بار پس از انقلاب مشروطه در جامعه ایران مورد توجه قرار گرفت . به تبع طرح آن در جامعه ، این مسأله در ادبیات نیز مطرح گردید . بنابراین می بینیم که ادبیات مشروطه به ویژه شعر مشروطه سرشار است از ستایش آزادی در معنای غربی آن . در این دوره برای نخستین بار در شعر فارسی از آزادی مذهب ، آزادی مدنی ، آزادی زنان ، آزادی بیان ، آزادی اندیشه سخن گفته می شود و آزادی به یکی از اصلی ترین موضوعات شعری این دوره بدل می گردد . و شاعرانی چون فرخی ، عشقی ، عارف ، بهار و لاهوتی بسیاری از اشعارشان را به « آزادی » اختصاص می دهند . از این رو پژوهش حاضر نیز دیدگاه های گوناگون این شاعران را درباره آزادی مورد بحث و بررسی قرار می دهد .