چکیده: به منظور بررسی کشت مخلوط ارزن و ماش تحت تأثیر سطوح مختلف کود دامی و نسبت های کاشت آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 89-1388 در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل (چاه نیمه) اجرا گردید. کرت-های اصلی شامل سه سطح کود دامی 0، 15 و 30 تن در هکتار و تیمارهای فرعی، نسبت های مختلف کشت شامل 100% ماش، 100% ارزن، 100% ارزن + 15% ماش، 100% ارزن + 30% ماش و 100% ارزن + 45% ماش بودند. سیستم کشت مخلوط از نوع افزایشی بود. نتایج حاصل از تجزیه آماری داده ها نشان داد که سطوح مختلف کود دامی، نسبت های کاشت و اثر متقابل بین آنها تأثیر معنی داری بر عملکرد علوفه خشک و دانه دو گیاه ارزن و ماش داشتند (01/0 > p). بالاترین عملکرد دانه و علوفه در ماش از کشت خالص آن و در ارزن از تیمار 30% ماش + 100% ارزن همراه با مصرف 30 تن درهکتار کود دامی بدست آمد. سطوح مختلف کود دامی و نسبت های کاشت تاثیر معنی داری بر میزان کلروفیل برگ در دو گیاه ارزن و ماش نداشتند. میزان نسبت برابری زمین (ler) در نسبت های مخلوط بزرگتر از یک بود که نشان دهنده برتری کشت مخلوط در مقایسه با کشت خالص می باشد. بیشترین میزان جذب نور فعال فتوسنتزی مربوط به تیمار45% ماش + 100% ارزن بود. در خصوص کنترل علف های هرز، نسبت های مختلف کشت مخلوط نسبت به کشت خالص دو گیاه برتری نشان دادند. مقادیر مختلف کود دامی و الگوهای کاشت اثر معنی داری بر درصد جذب عناصر معدنی موجود در دانه ارزن داشت. برای گیاه ارزن بالاترین میزان نیتروژن و پتاسیم در دانه بترتیب از تیمارهای 45% ماش + 100% ارزن و 15% ماش + 100% ارزن همراه با مصرف 30 تن در هکتار کود دامی و برای کلسیم از کشت خالص آن به دست آمد. کلمات کلیدی: الگوهای کاشت، تشعشع فعال فتوسنتزی، علف هرز، نسبت برابری زمین