نام پژوهشگر: مهنا نیک بین

سنجش پایداری برنامه ریزی توسعه گردشگری در جزیره کیش
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی 1389
  مهنا نیک بین   حمید ضرغام بروجنی

گردشگری در مفهوم پایداری، دربرگیرنده پردازش معنایی خاص خود است. توسعه پایدار از نظر زیست‏محیطی، غیر مخرب؛ ازنظر فنی، متناسب؛ از نظر اقتصادی، پویا و از نظر اجتماعی، قابل پذیرش مردم است. حال اگر توسعه پایدار یکی از اهداف عینی این عصر از صنعت گردشگری است، پس اندازه‏گیری عملکرد و اثراتش در مقصدهای گردشگری یک ضرورت است. این پرسشی است که از سال 1990 در علم گردشگری ایجاد شده است: چگونه می‏توان ترقی و پیشرفت مقصدهای گردشگری را به سمت توسعه پایدار گردشگری اندازه گرفت؟ هدف این مقاله انتخاب واجرای مدلی مناسب برای سنجش توسعه پایدار گردشگری در جزیره کیش است. برای این منظور، مدل مفهومی سنجش توسعه پایدار گردشگری"کو" انتخاب گردید. این مدل با فرایندی هدفند بر اساس رویکردهای کل‏نگرانه و جزئ‏نگرانه مدل‏سازی شده است. برای سنجش توسعه پایدار گردشگری در جزیره کیش براساس این مدل، مراحل زیر طی یک فرایند هدفمندی بکار گرفته شده‏اند: شناسایی و مشخص کردن سیستم‏های توسعه گردشگری جزیره کیش، تعیین ابعاد و شاخص های توسعه پایدار گردشگری جزیره کیش، انتخاب مقیاس پایداری، تعیین درجه بندی پایداری و نهایتا، بسط نقشه های سنجش(bts,atsi) گردشگری پایدار جزیره کیش. برای انجام این فرایند ابتدا پیمایش پرسشنامه‏ای جهت گردآوری داده‏ها از سه عنصر اصلی توسعه پایدار گردشگری(گردشگران، جامعه میزبان و کارشناسان محیط زیست) انجام پذیرفت سپس نتیجه تجزیه و تحلیل داده‏ها بر اساس مقیاس پنج قسمتی پایداری بر روی نقشه بارومتر گردشگری پایدار (bts) نشان داده شد، نتایج به‏دست آمده حاکی از درجه پایداری بینابین برای شرایط جاری توسعه گردشگری در جزیره کیش است. ملاجظه شد درجه پایداری سیستم انسانی بالاتر از سیستم طبیعی است. همچنین مدل atsi نیز به‏عنوان مکملی برای تجزیه و تحلیل bts بکار برده شد تا سطوح منفرد پایداری شاخص‏های گردشگری پایدار جزیره کیش مشخص شوند بدین ترتیب شاخص سروصدا حاکی از آرامش محیط، بالاترین درجه پایداری و شاخص انجام بازرسی‏های زیست‏محیطی از کمترین درجه پایداری نسبت به سایر شاخص‏های توسعه پایدار گردشگری جزیره کیش برخوردار است.