نام پژوهشگر: هنگامه عبدی صوفی

سنتز رنگهای دیسپرس راکتیو از رنگهای دیسپرس و کاربردشان روی نایلون و مخلوطهای پلی استر/ پشم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده نساجی 1390
  هنگامه عبدی صوفی   محمود فیض

به منظور ترکیب خصوصیات مطلوب رنگ های دیسپرس و راکتیو روی نایلون, یعنی پوشش عالی نایکنواختی های کالا و ثبات خیس بالا، رنگ دیسپرس راکتیو طراحی شد و در این کار تحقیقاتی, تعدادی از رنگ های دیسپرس راکتیو از رنگ های دیسپرسی که دارای گروه های oh و nh2 در ساختارشان بودند، سنتز شد. رنگ های دیسپرس اولیه به وسیله تبلور و ستون کروماتوگرامی خالص سازی شد. در جریان واکنش، رنگ ها با گروه راکتیو کلروتری آزین استخلاف شدند. کروماتوگرامی لایه نازک (tlc) جهت کنترل واکنش سنتزی به کار گرفته شد. بعد از خالص سازی محصولات، شناسایی رنگ های جدید با اسپکتروسکوپی های ft-ir و uv-vis انجام گرفت. محصولات به دست آمده, جهت رنگرزی نایلون و مخلوط های پلی استر/ پشم به کار گرفته شد. برای رنگرزی نایلون، چندین روش رنگرزی, مثل یک حمامه- تک مرحله ای و یک حمامه- دومرحله ای, مورد مطالعه قرار گرفت و قابلیت رنگ شدن کالا، با این روش ها, توسط قدرت رنگی, درجه رمق کشی و تثبیت ارزیابی گردید. بهترین نتیجه زمانی, به دست آمد که این رنگ ها، تحت شرایط اسیدی به کار گرفته شدند, تا رنگرزی یکنواختی, مشابه رنگ های دیسپرس حاصل گردید. زمانی که حمام کمی قلیایی شد, واکنش بین رنگ و لیف اتفاق افتاد و به این ترتیب، رنگرزی باثبات و یکنواختی حاصل شد. رنگرزی های حاصل از رنگ های دیسپرس راکتیو دارای ثبات شستشویی نسبتاً خوب می باشند. این رنگرزی ها, در مقابل تثبیت حرارتی هم مقاوم می باشند. ثبات مالشی این رنگرزی ها هم, نسبت به رنگرزی های حاصل از رنگ های دیسپرس اولیه افزایش داشت. تصاویر میکرسکوپ نوری, نشان داد که نفوذ یکنواختی از رنگ، رخ داده است. با انجام چندین واکنش مشخص شد که رنگ دیسپرس راکتیو با اعمال چنین شرایط رنگرزی, توانسته است, که با نایلون واکنش دهد. یکی این که نایلون رنگ شده با رنگ های دیسپرس معمولی, بهوسیله جوشاندن با پروپانول رنگزدایی شد، درحالی که این حلال نتوانست, رنگ های دیسپرس راکتیو را به طور کامل از لیف خارج کند؛ مقاومت رنگ های دیسپرس راکتیو نسبت به استخراج با پروپانول، نشان دهنده این موضوع است که بعضی نیروها به غیراز جذب واندروالس, حبس مکانیکی یا پیوند نمکی، رنگ را بر روی لیف نگهداری میکند.همچنین, هنگامی که نایلون رنگ شده با رنگ دیسپرس راکتیو در ارتوکلروفنل حل شد و محلول حاصل به وسیله پروپانول رسوب داده شد, نایلون ته نشین شده رنگی بود، درحالی که وقتی چنین عملیاتی روی نایلون رنگ شده با رنگ دیسپرس انجام شد, محلول بالای رسوب رنگی بود و نایلون ته نشین شده غیررنگی بود. نتایج فوق نشان داد رنگ دیسپرس راکتیو با لیف نایلون پیوند شیمیایی برقرار کرده، است. رنگ های دیسپرس راکتیو سنتزی، توسط یک روش کریری, روی کالای مخلوط پشم/ پلی استر ارزیابی شد. رفتار رنگرزی رنگ های دیسپرس راکتیو روی مخلوط های مختلف پلی استر/ پشم مورد بررسی قرار گرفت. بعضی از این رنگ ها هر دو جزء پشم و پلی استر را تقریباً با عمق های نزدیک به هم, رنگرزی کردند. رنگرزی های حاصل خصوصیات ثباتی رضایت بخشی داشت و تثبیت کاملاً خوبی را روی جزء پشمی نشان داد. مناسب بودن رنگ های دیسپرس راکتیو, سنتزی هم برای چاپ هم مورد تست قرار گرفت. ماکزیمم قدرت رنگی، با استفاده از یک خمیر چاپ خنثی و بخار اشباع، به عنوان محیط تثبیتی که با انجام یک عملیات گرمایی, کوتاه مدت بعدی (حرارت ?c180 به مدت 1 دقیقه), دنبال شد, حاصل گردید.