نام پژوهشگر: اکرم مصطفی لو

برهان نظم در کلام اسلامی و کلام جدید
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1387
  اکرم مصطفی لو   نفیسه فیاض بخش

یکی از ادله اثبات وجود مبدأ هستی، «برهان نظم» است که از راه بررسی نظام دقیق و پیچیده عالم طبیعت به اثبات خدا می پردازد، این برهان به دلیل سهم زیادی که حس و تجربه در آن دارد و همچنین به دلیل انس بیشتر انسان با محسوسات و جهان ماده، فهمش برای غالب انسانهایی که با اصطلاحات پیچیده و فنی فلسفه و کلام آشنایی نیستند راحتتر است. و لذا انبیاء الهی برای هدایت مردم بیشتر به این برهان تمسک می نمودند، هرچند از اثبات اوصاف کمالیه خداوند عاجز است، به همین دلیل فلاسفه اسلامی به براهین دیگر اهیمت بیشتری داده اند و با تقریرهای امروز ی اش در مکاتب متقدم کلامی نیامده است، ولی در هر صورت می توان از آن به عنوان مقدمه ای به عنوان فهم براهین کامل تر و دقیق تر اثبات خدا بهره گرفت. ولی اگر تعریف برهان نظم و محدوده و نتایج آن در حوزه مبادی، اصول موضوعه و حد وسط آن تبیین شود، هم برهان نظم از بسیاری مغلطات مصون می ماند و هم ضمیمه بسیاری از انتقادات و اشکالاتی که به آن وارد می شود، از بین می رود.