نام پژوهشگر: محمد ویسی چمه

مداخله بشر دوستانه از منظر حقوق بین الملل اسلام
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم انسانی 1389
  محمد ویسی چمه   -

فلسفه ی تشریع جنگ در اسلام بدین جهت است که بساط شرک ، بت پرستی ، ظلم ، تجاوز و بیدادگری از جامعه و زمین برچیده شود و انسان ها در سایه عدالت و آزادی - ودر محیط دور از گمراهی ، تباهی و تبعیض وظلم و فساد - زندگی توام با مهر و محبت داشته باشند . در اسلام دو نوع جنگ داریم: 1- جنگ دفاعی (دفاع مشروع ) : که جنگ برای حفظ کیان اسلام و حفاظت از جان و مال و ناموس مسلمانان است . 2- جنگ ابتدایی(مداخله بشردوستانه) : که جنگ برای نابودی حاکمیت کفر و شرک واز میان برداشتن موانع دعوت و نابودی ظلم و نجات مستضعفان است . از منظر اسلام ، اگر چه مداخله بشردوستانه برای نجات مستضعفان و مظلومان از اهداف جنگ ابتدایی است ، ولی چون ماهیت دفاعی دارد لذا نیاز به اذن امام معصوم ندارد . در زمان غیبت امام معصوم ، می توان با اذن ولی فقیه و با در نظر گرفتن شرایط و مصالح جامعه اسلامی ، اقدام به مداخله بشردوستانه نمود . مشروعیت این نوع مداخله بشردوستانه ، به مستضعفان مسلمان اختصاص ندارد ، بلکه همه ستمدیدگان را از هر مذهب و آیینی شامل می شود ، زیرا آنچه از نظر اسلام مورد تقبیح است ، ماهیت ظلم است . از این رو ، پیامبر اسلام ( ص ) مسلمانان را به اجابت استغاثه مظلوم ، چه مسلمان و چه غیر مسلمان فرا می خواند و می فرماید : هر مسلمانی در خواست کمک کسی را بشنود و به او پاسخ ندهد ، مسلمان نیست . این یک و ظیفه و تکلیف شرعی است و بر هر مسلمانی واجب است . مداخله بشردوستانه در دکترین و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز – که نظامی مبتنی براسلام است - انعکاس یافته و دفاع از مظلومان و مستضعفان جهان به عنوان آرمان انقلاب اسلامی مطرح بوده و هست .