نام پژوهشگر: نجمه افسانه عنایتی

روح از نظر ابن عربی
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - پژوهشکده ادبیات 1389
  نجمه افسانه عنایتی   پرویز عباسی داکانی

این رساله «روح» را بر اساس نظریه ابن عربی در حیطه های وجودشناسی، معرفت شناسی، معاد شناسی و آفرینش و ... را بر سه بخش قبل از عالم حس، در عالم حس و پس از عالم حس بررسی شده است. محیی الدین بر طبق آیه قرآن «یسئلونک عن الروح من امر ربی» روح را از امر الهی یعنی «عالم امر» می داند. عالم امر محل تجلی الهی است. در حقیقت روح مخلوقی است اسرارآمیز که زبده عالم خلقت، حقیقتی واحد و مجرد است. به همین منظور جایگاه «روح» در قلب انسان است، زیرا آن واسطه فیض الهی است و تنها مخلوقی است که توانایی ارتباط با حضرت حق را دارد. روح در واقع آلتی برای نفس است و فرق آن با نفس در همین است. زیرا، ارتباط انسان با انسان دیگر است و موجب تفاوت و درجه بین انسان ها می شود. اما «روح» حقیقتی واحد است که موجب ارتباط با باری تعالی می شود. از آن جایی که اندیشه ابن عربی در جهان فراگیر شده است لذا این پژوهش با هدف بیان حقیقت روح از زمان تجلی تا عالم شهادت در سه مرحله؛ ارتباط روح با حق، با مخلوق(انسان) و جهان ،مطرح و تفاوت نفس با روح نیز ذکر شده است. حاصل این بحث و پژوهش آن است که وجودپس از طی مراتب (الوهیت،ارواح،مثال ،شهادت) به انسان کامل یا حقیقت محمدیه ختم می گردد. که او روح همه عالم هستی است از او خلقت یافته و اساس آفرینش بخاطر وجود انسان کامل است. روش اجرای رساله بصورت کتابخانه ای و اسنادی و توصیفی بوده است.