در شهر اسلامی، فرم به تبع معنا تعریف می شود و کالبد، هویت خود را از محتوا اخذ می کند و این متأثراز بنیان های نظری معماری و شهرسازی اسلامی است که نسبت قالب و محتوا هم چون نسبت روح و کالبد در بنیان های جهان شناختی اسلامی است که نتیج? آن، تعادل زیستی و حصول کمال است؛ امری که بی توجهی یا کم توجهی به آن در جهان امروز، چالش ها وبحران های شدیدی را ایجاد کرده است. در واقع هیچ یک از امور و مسائل زندگی، از نظر اسلام به دور نمانده است، ضمن این که قوانین اسلام منحصر به زمان یا گروه خاصی از افراد نمی شود؛ لذا، مبانی و اصول ارائه شده از طرف اسلام به دلیل کامل و جامع بودن از نظر کلی? جوانب زیست شهری، کارایی لازم را در مواجهه با چالش های شهری امروز دارد به این ترتیب این پایان نامه به بررسی مولفه های شهر اسلامی در طرح های توسعه شهرمشهد پرداخته است.روش تحقیق در این پایان نامه توصیفی – تحلیلی می باشد و برای تجزیه و تحلیل منابع اسنادی از نرم افزار(excel) استفاده شده است و به منظور بررسی میزان تحقق و عدم تحقق کاربری های طرح تفصیلی در ارتباط با مولفه های شهر اسلامی از نرم افزار-(gis)استفاده شده است. نتایج تحقیق بیانگرآن است که توافقی در بین اندیشمندان در خصوص مولفه های شهراسلامی وجود ندارد و تاکید بیشترآنها بر مولفه های کالبدی شهر اسلامی می باشد ودر خصوص تحقق این کاربری در طرح های تفصیلی شهر مشهد می توان بیان کرد که مولفه ها و شاخص ها ی شهر اسلامی نه در ضوابط و مقررات طرح تفصیلی و نه در حوزه عمل به آن توجه جدی بدان نشده است. و به اختصار میتوان بیان کرد تا تعریف "شهر اسلامی" روشن و دقیق و واضح و حداقل مورد توافق و ملاک عمل نباشد، و تا ویژگی های الگوی آن برای دوران معاصر روشن نباشد، زمینه ی حرکت به سمت تجلی عینی آن نیز فراهم نخواهد بود. و برای دستیابی به نتایج مذکور باید کار گروهی متشکل از دین شناسان و مهندسان ساختمان و ترجیحاً متخصصان جغرافیا ، تاریخ، جامعه شناسی و روان شناسی و هنر، تشکیل و مولفه ها و ویژگی های ساختار شهر اسلامی را تدوین کنند.