نام پژوهشگر: اسفندیار جمشیدی مفرد

استفاده از ترکیب پرومازین-نانولوله های کربنی چنددیواره به عنوان الکتروکاتالیست جهت ساخت سنسور حساس برای اندازه گیری آلاینده های زیست محیطی از قبیل هیدرازین و هیدروکسیل آمین
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1390
  اسفندیار جمشیدی مفرد   بهزاد رضایی

چکیده: در این پایان نامه به اندازه گیری دو آلاینده ی مهم زیست محیطی هیدرازین و هیدروکسیل آمین با استفاده از روش الکتروکاتالیز پرداخته شده است. اکسایش این ترکیبات بر سطح الکترود خمیر کربن در پتانسیل های بسیار بالا و تحت اضافه ولتاژ زیاد اتفاق می افتد. با استفاده از اصلاحگر هموژن پرومازین هیدروکلراید اندازه گیری این مواد در پتانسیل پایین تری امکان پذیر می گردد. از تکنیک ولتامتری چرخه ای، ولتامتری پیمایش خطی، کرونوآمپرومتری و طیف بینی امپدانس الکتروشیمیایی بعنوان تکنیک های شناسایی و اندازه گیری استفاده شد. مطالعات ولتامتری چرخه ای نشان می دهد که هیدرازین پیک اکسایشی بر سطح الکترود خمیر کربن و در پتانسیل حدود 900 میلی ولت نسبت به الکترود مرجع ag/agcl نشان می دهد، و در حضور پرومازین هیدروکلراید، متناظر با غلظت آن سیگنال اکسایشی پرومازین هیدرو کلراید افزایش می یابد. همچنین مشخص شد که ترکیب هیدروکسیل آمین بر سطح الکترود خمیر کربن در محدوده پتانسیل 1/1-0/0 میلی ولت نسبت به الکترود مرجع ag/agcl پیک اکسایشی خاصی را نشان نمی دهد. به علاوه در حضور هیدروکسیل آمین جریان مربوط به پیک اکسایشی پرومازین هیدروکلراید متناظر با غلظت هیدروکسیل آمین افزایش می یابد. در اندازه گیری هیدرازین، تعدادی از پارامترهای دستگاهی و غلظتی بهینه گردید: 0/7 =ph، غلظت 200 میکرومولار پرومازین هیدروکلراید و سرعت اسکن 80 میلی ولت برثانیه. تحت این شرایط بهینه و با کمک روش ولتامتری چرخه ای منحنی تنظیم رسم گردید که دو ناحیه خطی از 0/5 تا 0/640 میکرومولار و از 64/0 تا 00/3 میلی مولار با حد تشخیص 5/3 میکرومولار حاصل گردید. برای اندازه گیری هیدروکسیل آمین شرایط بهینه عبارتند از: 0/9 ph= ، غلظت پرومازین هیدروکلراید 500 میکرومولار و سرعت اسکن 20 میلی ولت برثانیه. تحت این شرایط بهینه و با روش ولتامتری پیمایش خطی دو ناحیه خطی برای اندازه گیری هیدروکسیل آمین به دست آمد. گستره خطی اول از غلظت 17/0 تا 03/1 میلی مولار، گستره دوم از 03/1 تا 00/10 میلی مولار و حد تشخیص 7/4 میکرومولار حاصل شد. انحراف استاندارد نسبی برای 7 بار اندازه گیری تکراری برای غلظت 50 میکرومولار هیدرازین و 70/0 میلی مولار هیدروکسیل آمین به ترتیب % 1/2 و % 5/1 به دست آمد. همچنین از تکنیک کرونوآمپرومتری برای اندازه گیری ثابت سرعت کاتالیزوری، ضریب انتقال بار و ضریب نفوذ استفاده شد. روش پیشنهادی برای اندازه گیری هیدرازین و هیدروکسیل آمین در نمونه های حقیقی با موفقیت مورد استفاده قرار گرفت.