شهره عالیان سماک خواه حسن باغیشنی
سیانید یک ترکیب سمی قوی است که انتشار محیطی گسترده ای دارد. بسیاری از مواد طبیعی، هم چنین محصولات صنعتی حاوی سیانید می باشند. بیش از 2500 گونه گیاهی شناخته شده است، که حاوی گلیکوزید های سیانوژنیک می باشند. سیانید در برخی جوندهکش ها، محلول های آب فلزکاری، سنتز مواد شیمیایی و پلاستیکی و فرایندهای مرتبط با استخراج و ذوب فلزات کاربرد دارد. تخلیه و نفوذ فاضلاب های صنعتی به آبراه ها می تواند، موجب مسمومیت حاد یا مزمن در ماهیان گردد. مسمومیت و مرگ و میر ناشی از سیانید در انسان، حیوانات اهلی و وحشی، پرندگان و ماهیان گزارش گردیده است. بررسی فعالیت آنزیم ها در بافت های مختلف حیوانات از اهمیت خاصی برخوردار است و در بررسی وضعیت روندهای بیوشیمیایی اختصاصی و عملکرد هر بافت کاربرد دارد. هم چنین می تواند در توسعه روش های تشخیصی برای ردیابی و بررسی آسیب سلولی و بافتی کمک کننده باشد. هدف از تحقیق حاضر بررسی تاثیر مسمومیت مزمن با سیانید بر روی برخی آنزیم های بافتی از جمله alt، ast ، alp، ldh و رودنیز در بافت های مغز، آبشش، کبد و کلیه در ماهی کپور معمولی است. تعداد 75 ماهی کپور معمولی سالم و تقریبا هم اندازه تهیه گردید ، که به طور تصادفی این ماهیان به سه گروه 25تایی تقسیم شدند. این سه گروه در شرایط محیطی و تغذیه ای مشابهی نگهداری و به ترتیب در معرض دوز های 0/0 ، 2/0 و 4/0 میلی گرم بر لیتر از سیانید پتاسیم به مدت2 هفته قرار داده شدند، در پایان آزمایش، فعالیت آنزیمی در عصاره های بافتی تهیه شده از بافت های کبد، کلیه، آبشش و مغز مورد سنجش قرار گرفت. تماس با سیانید با دوز 2/0 میلی گرم موجب افزایش معنی داری در فعالیت ast و ldh (p<0/05) در کبد در مقایسه با گروه کنترل شد، به علاوه تماس با سیانید با دوز 4/0 میلی گرم بر لیتر موجب افزایش معنی داری در فعالیت آنزیم های ast، ldh و رودنیز در کبد، هم چنین افزایش فعالیت آنزیم ast در مغز و فعالیت ldh در کلیه در مقایسه با گروه 1(کنترل) گردید(p<0/05). تغییرات مشاهده شده در فعالیت های آنزیمی نشان دهنده اختلالات متابولیسمی، در نتیجه ی مسمومیت مزمن با سیانید در ارگان های مورد مطالعه است و می تواند در تعیین مکانیسم عمل این سم و اختلالات بافتی ناشی از مسمومیت مزمن با سیانید کمک کننده باشد. نتایج حاضر می تواند در توضیح بهتر اثرات متابولیسمی و هم چنین اثرات احتمالی مخرب بافتی ناشی از مسمومیت مزمن با سیانید در ماهیان مورد استفاده قرار گیرد.
