نام پژوهشگر: مریم شیخی ده آبادی

بهینه سازی باززایی برخی از ارقام پرمحصول سیب زمینی به منظور انتقال ژن tpa
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده کشاورزی 1390
  مریم شیخی ده آبادی   مختار جلالی جواران

سیب زمینی از مهمترین محصولات غذایی انسانی است و از اهمیت اقتصادی ویژه ای برخوردار می باشد. به دلیل اهمیت این محصول، بهینه سازی سیستم کشت بافت و انتقال ژن به آن ضروری است. فراوانی انتقال ژن در سیب زمینی پایین و وابسته به باززایی درون شیشه ای و ژنوتیپ می باشد، بنابراین بهینه سازی کشت بافت سیب زمینی اولین گام برای انتقال ژن به آن است. در این تحقیق از دو رقم آگریا و مارفونا که از ارقام مهم زراعی سیب زمینی در ایران هستند، استفاده گردید. برای تعیین بهترین نوع ریزنمونه و محیط کشت گیاهی، میانگره و برگ گیاه استریل 5-4 هفته ای این دو رقم در محیط های یک و دو مرحله ای کشت شدند. در این محیط ها انواع مختلفی از اکسین ها و سیتوکینین ها مورد بررسی قرار گرفتند. واکنش ریزنمونه برگ و میانگره در این محیط ها بسیار متفاوت بود. ریزنمونه برگ تنها در محیط ms با سطوح مختلف هورمونی، باززایی کمی نشان داد. در حالی که ریزنمونه میانگره در بسیاری از محیط ها باززایی شد و دارای بیشترین درصد باززایی بود. بنابراین ریزنمونه میانگره رقم آگریا برای انتقال ژن tpa (tissue plasminogen activator) انتخاب شد. این ریزنمونه با اگروباکتریوم سویه lba4404 حاوی ناقل بیانی pbi121 محتوی ژن tpa آلوده شد. ریزنمونه های تلقیح شده، برای باززایی گیاه به محیط کشت انتخابی حاوی آنتی بیوتیک های کانامایسین و سفوتاکسیم منتقل شدند. گیاهچه های باززایی شده بر سطح محیط کشت انتخابی، جداسازی و به محیط کشت ریشه زایی انتقال یافتند. در نهایت گیاهچه های ریشه دار شده به پرلایت استریل منتقل شده و پس از سازگار شدن به گلدان هایی با خاک مناسب منتقل شدند. بررسی مولکولی در سطح dna با استفاده از pcr و آغازگرهای اختصاصی ژن tpa، بر روی dna ژنومی استخراج شده از گیاهان باززایی شده صورت پذیرفت و تراریخت بودن آن ها تأئید گردید.