نام پژوهشگر: نیلوفر علایی کاخکی

میزان واگرایی ژن های هسته و میتوکندری در همتافت گونه (complex species) جغد انباری (tyto alba) در دنیای جدید و قدیم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده علوم 1390
  نیلوفر علایی کاخکی   جمشید درویش

همتافت گونه جغد انباریtyto alba, barn owl)) گونه ای جهان گستر است و تغییرات ریختی قابل توجهی را نشان می دهد. این تغییرات زیاد ریختی و جغرافیایی سبب شده است که گونه جغد انباری دارای زیرگونه های متعددی در سرتاسر جهان باشد، با این وجود هنوز مطالعات گسترده ای روی این گونه انجام نشده است. در این مطالعه تعیین توالی ژن های اطلاع بخش میتوکندریایی cytb با 620 جفت نوکلئوتید برای 30 نمونه، cox1 با 660 جفت نوکلئوتید برای 33 نمونه، 16s با 568 جفت نوکلئوتید برای 40 نمونه و ژن هسته ای rag-1 با 990 جفت نوکلئوتید برای 17 نمونه از پنج ناحیه جغرافیایی جانوری پاله آرکتیک، آفریقا، اورینتال، استرالیا، آمریکای شمالی و جنوبی متعلق به ایران، هلند، اندونزی، یونان، کوراسائو، بورنر، لوئیزیانا، فلوریدا، تگزاس، کلرادو و آرژانتین انجام شد. در این مطالعه احتمال جدایی زیرگونه های جغد انباری دنیای جدید از زیرگونه های آن در دنیای قدیم بررسی شد. داده های مولکولی حاصل از تحلیل های محتمل ترین درخت (maximum likelihood)، میانبرترین درخت (maximum parsimony) و درخت بیزین (baysian) و شبکه هاپلوتایپی (haplotype network) مورد تحلیل قرار گرفت. اطلاعات حاصل از تحلیل درخت های میانبرترین، محتمل ترین و بیزین بیانگر تفاوت ژنتیکی قابل ملاحظه ای بین نمونه های کلاد دنیای قدیم با نامalba و کلاد دنیای جدید با نام furcata است. وجود دو کلاد مجزا یکی مربوط به نمونه های دنیای قدیم (alba) و دیگری مربوط به نمونه های دنیای جدید (furcata) توسط شبکه هاپلوتایپی نیز تایید شد. با توجه به نتایج بدست آمده، این احتمال وجود دارد که گونه متعلق به دنیای جدید و قدیم از نظر ژنتیکی جدا بوده و فاقد تبادل ژنتیکی باشند. که مبتنی بر حضور دو گونه جغرافیایی جدا در این همتافت گونه با زیرگونه های متعدد است. با توجه به واگرایی ژنتیکی محاسبه شده این احتمال وجود دارد که بتوان زیرگونه tyto alba stertens را به مرتبه گونه ارتقاء داد. نتایج بدست آمده معرفی تاکسون tyto (f) bargei به عنوان گونه مجزا تایید نمی کند. کلمات کلیدی: فیلوجغرافی-جغد انباری-dna میتوکندری-dna barcoding-dna هسته