نام پژوهشگر: حمید رضا دهقان بنادکی

تآثیر اندیشه های افلاطون و ارسطو بر ساختار حکمت عملی ابن مسکویه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه کاشان - دانشکده علوم انسانی 1390
  حمید رضا دهقان بنادکی   حسن رضازاده

افلاطون و ارسطو نخستین حکیمانی بودند که به بیان منطقی مسایل حکمت عملی پرداختند دیدگاههای ایشان در این باب سرمشق اندیشمندان بعدی قرار گرفت . با ترجمه ی متون یونانی در عصر ترجمه حکمای مسلمان با آراء حکمت عملی افلاطون و ارسطو آشنا شدند. بعد از عصر ترجمه آنگاه که متفکران مسلمان آثار مستقلی را بنابر باور های اصیل اسلامی تألیف کردند نقل قول های متعددی از آثار افلاطون و ارسطو را برای تبیین مسایل حکمت عملی ذکر کردند که حاکی از تأثیر پذیری از آثار افلاطون و ارسطو می باشد. ابن مسکویه(320-421ق)از جمله حکیمانی است که آثار مستقلی همچون تهذیب الاخلاق و تطهیرالاعراق را به نگارش در آورد اما همانطور که بیان شد نقل قول های متعدد، تقسیم نفس به قوای سه گانه(غضبیه،شهوانیه،ناطقه)و ذکر نظریه اعتدال برای شرح ماهیت فضایل عدالت،شجاعت، عفت و حکمت حاکی از تأثیر پدیری فراوان ابن مسکویه از آراء ارسطو و افلاطون دارد. اما آنچه ذکرش حائز اهمیت است این است که بررسی تأثیر پذیری مسکویه از آثار افلاطون و ارسطو ما را قادر خواهد ساخت تا آراء مستقل و نوآوری های ابن مسکویه را در زمینه ی حکمت عملی شناسایی کنیم. چرا که او به مفاهیمی همچون صله ی رحم، پرستش و انواع آن و ضرورت همراهی اخلاق با شریعت در ساختار حکمت عملی خود اشاره کرده است که پیش از آن در آرای افلاطون و ارسطو ذکری از آنها نرفته بود.