نام پژوهشگر: فریبا صمدی

حکومت امام علی (ع) ونقش اصحاب بیعت رضوان درآن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1390
  فریبا صمدی   شهلا بختیاری

امام علی (ع) در سال 35 هجری پس از بیعت مردم زمام امور مسلمانان را در دست گرفت. در حکومت ایشان ادامه حضور اصحاب پیامبر اکرم (ص) و تاثیر آنان می توانست در امر هدایت جامعه کمک رسان باشد. صحابه بیعت رضوان که یاد آور یک واقعه تاریخی بسیار مهم صدر اسلام به شمار می رفتند، دسته ای از این گروه بودند. به نظر می رسد این صحابه در زمان حیات پیامبر اکرم (ص) از جایگاه ویژه ای برخوردار بودند. این صحابه در حکومت امام علی (ع) یکدست نبوده، برخی از این افراد نسبت به حکومت ایشان موافق، برخی بی طرف و حتی گروهی در مقام مخالف دیده شدند و بنا بر موضع خود عملکرد های متفاوتی را نشان دادند. دسته اول: اصحاب موافق امام علی (ع) که 3/47% را به خود اختصاص داده بودند و با نقش پذیری در فعالیتهای متفاوت، سیاسی، نظامی، اقتصادی و... به حمایت همه جانبه و پیروی از ایشان پرداختند. در همه دوران حکومت امام علی (ع) به حمایت همه جانبه و پیروی از ایشان پرداختند که در این نقش پذیری ها، عملکرد نظامی که 75% صحابه را تشکیل می داد نسبت به سایر عملکرد ها شاخص تر بود. در گروه موافق برخی از صحابه دو تا سه مسئولیت را به عهده داشتند. دسته دوم بنا بر موضع بی طرفی خود، از امام کناره گیری نموده و در هیچ حرکتی از ایشان طرفداری نکردند. دسته سوم : این گروه بنا بر موضع مخالف خود که 14% درصد صحابه را به خود اختصاص داده اند به فعالیتهای از قبیل: راه اندازی جنگ ، همراهی با دشمن ، ارتباط با دشمن و... در حکومت امام به اختلال دست زدند. مهمترین دستاوردهای این پژوهش، حمایت همه جانبه صحابه برجسته بیعت رضوان از حکومت امام علی (ع) بود و حضور اکثریت موافق به اقلیت مخالف اجازه نمی داد که مانع حقانیت امام و حکومت ایشان شود. صحابه موافق، حکومت امام علی(ع) و روش ایشان را ادامه حکومت پیامبر اکرم(ص) می دیدند، به همین سبب پیروی از امام را بر خود لازم می دانستند. واژگان کلیدی: حکومت ، امام علی(ع)، نقش، اصحاب، بیعت، بیعت رضوان.