نام پژوهشگر: صادق قانعی

تعیین درصد فاز مارتنزیت در فولاد دوفازی به روش غیرمخرب جریان گردابی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده مهندسی 1390
  صادق قانعی   محمد مزینانی

امروزه فولادهای دوفازی به طور گسترده ای در صنعت مورد استفاده قرار می گیرند. این فولادها به دلیل نیاز به کاهش وزن و افزایش امنیت در صنعت اتومبیل سازی کاربرد ویژه ای پیدا کرده اند. ریزساختار فولادهای دوفازی شامل ذرات ثانویه ی فاز سخت مارتنزیت، پراکنده در زمینه نرم فریت است. بنابراین به دلیل این ریزساختار کامپوزیتی شکل، رسیدن به ترکیبی عالی از استحکام و چقرمگی در این دسته از فولادها امکان پذیر است. در این رابطه آگاهی از میزان درصد این دو فاز به دلیل اینکه تأثیر مستقیمی روی رفتار مکانیکی فولادهای دوفازی دارند امری مفید است. این آگاهی را می توان به وسیله ی روش غیرمخرب جریان گردابی حاصل نمود. روش جریان گردابی یکی از قدیمی ترین شیوه های آزمون غیرمخرب است ولی جدیدترین کاربرد آن در شناسایی و بررسی های ریزساختاری مواد است. به کمک این آزمون می توان تمام قطعات را در خط تولید، به طور صد در صد و در کم ترین زمان ممکن مورد بررسی قرار داد. اساس این آزمون بر مبنای القای جریان های گردابی درون قطعه استوار است و همان گونه که از نام آن مشخص است این جریان ها درون قطعه ی مورد آزمون الگویی گردابی شکل دارند. در این پژوهش تأثیر درصدهای متفاوت فاز مارتنزیت روی خروجی های آزمون جریان گردابی مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور از فولادی کم کربن (0.08wt%c) برای تولید فولادهای دوفازی استفاده گردید. فولادهای دوفازی با درصدهای متفاوت فاز مارتنزیت با تغییر در دمای آنیلینگ میان بحرانی تولید شدند. افزایش دمای آنیلینگ میان بحرانی منجر به افزایش درصد فاز مارتنزیت خواهد شد. تغییرات درصد فاز مارتنزیت می تواند پاسخ ماده ی مورد آزمایش را نسبت به آزمون جریان گردابی تحت تأثیر قرار دهد. درصدهای بالاتر مارتنزیت تراوایی یا نفوذ پذیری مغناطیسی فولاد دوفازی را کاهش می دهد. این کاهش نفوذ پذیری منجر به کاهش در خروجی های آزمون جریان گردابی خواهد شد. در نهایت برای یافتن فرکانس بهینه و بدست آوردن دقیق ترین خروجی از آنالیز رگرسیون استفاده شد.همچنین از این روش غیر مخرب به منظور پیش بینی خواص مکانیکی فولاد دوفازی استفاده شد. نتایج بررسی ها نشان داد که آزمون جریان گردابی دقت بسیار بالایی در تعیین درصد فاز مارتنزیت و پیش بینی خواص مکانیکی فولاد دوفازی دارد.