نام پژوهشگر: سعیده قطبی طاهری

عفو در روابط اجتماعی از دیدگاه قرآن و عهد جدید
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده الهیات 1390
  سعیده قطبی طاهری   سهیلا جلالی کندری

چکیده این نوشتار به بررسی جایگاه عفو در روابط اجتماعی در قرآن و عهد جدید می پردازد و سپس با مقایسه دیدگاه قرآن و عهد جدید ، زمینه ای برای احیای این فضیلت در جامعه فراهم می آورد . واژه عفو ، به معنای گذشت از اشتباه خاطی و چشم پوشی از گرفتن انتقام با وجود داشتن قدرت آن می باشد. واژه های قریب المعنای آن در قرآن ، صفح و غفران می باشد. گر چه واژه های عفو و غفران در قرآن برای بخشش الهی نیز استفاده شده است ، در این نوشتار بخشش انسانها در روابط اجتماعی مورد نظر است . در عهد جدید بیشتر از مصادیق و تمثیل ها و فقط گاهی از واژه عفو در تعالیم عفو استفاده شده است . نوع خطاب تعالیم عفو در قرآن و عهد جدید ، بیشتر به صورت توصیه موکد است و هر دو کتاب از روش های مستقیم و غیر مستقیم در دعوت مردم به این فضیلت بهره جسته اند . مخاطب آیات عفو در قرآن پیامبر (ص) و مردم هستند ، در حالی که مخاطب جملات عفو در عهد جدید ، فقط مردم هستند . در قرآن مردم به عفو گروه های مختلفی امر و یا توصیه شده اند ، در حالی که در عهد جدید مصداق خاص در توصیه به عفو مطرح نیست و ذکر مصادیق و تمثیل ها ، فقط برای تأکید بیشتر بر کسب این فضیلت می باشد . در قرآن پیامبر (ص) و مردم به عفو هم توصیه و هم امر شده اند ، ولی در عهد جدید مردم فقط به عفو توصیه شده اند . دلایل و پیامد های تأکید عفو در قرآن و عهد جدید دارای اشتراکات بسیاری هستند . در هر دو کتاب دلایل و پیامدهای دنیوی نظیر رواج صلح ، اصلاح خاطی و متخلق شدن به اخلاق الهی و دلایل و پیامدهای اخروی مانند پاداش الهی و بخشش الهی ذکر شده است . برخی موارد نیز فقط در یک کتاب مذکور است ؛ همچون پذیرفتن داوری نهایی الهی در عهد جدید و تحقق مقامات معنوی اخروی در قرآن . حد و مرز عفو در قرآن مشخص بیان شده است ؛ حال آن که در عهد جدید این مرز کاملاً مشخص نیست. هردو کتاب در مسائل شخصی و مصالح اجتماعی به عفو تأکید زیادی کرده اند ولی در عهد جدید تصمیم گیری در مورد مسایلی چون قصاص و جنگ ، به عهده کلیساها گذاشته شده است . در قرآن ، هنگام اشاعه مفسده و تهاجم دشمن حکم صریح تحریم عفو آمده است. کلمات کلیدی : عفو ، قرآن ، عهد جدید .