نام پژوهشگر: مینا صابری

بازنمایی تحکیم روابط زناشویی در سینمای دهه سوم انقلاب
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1390
  مینا صابری   رضا نقیب السادات

پژوهش حاضر با عنوان بازنمایی تحکیم روابط زناشویی در سینمای ده? سوم انقلاب است.از آنجایی که امروزه ارتباطات به عنوان عنصر اساسی و موثر در توسعه جوامع محسوب می شود،رسانه های جمعی از جمله سینما از اهمیت خاصی برخوردار است،رسان? سینما با ارائه تصاویرجذاب می تواند اطلاعاتی در مورد ارزش ها، هنجارها،نقش ها،انواعمناسبات زناشویی،نشان دادن مشکلات و مسائل موجود در خانواده ها و چگونگی مواجه با این مشکلات را در اختیار افراد قرار دهد،در نتیجه افراد در هنگام قرار گرفتن در این روابط مطابق با آموخته های خود عمل می کنند. هدف اصلی در این پژوهش نیزشناختشیوه های تحکیم روابط زناشویی در سینمای ده? سوم انقلاب است،در واقع سوال اصلی ما در این تحقیق این است که که آیا فیلم های اکران شده در سینمای ده? سوم انقلاب بر تحکیم روابط زناشویی تأکید دارد یا نه؟ جامع? آماری در این تحقیق فیلم های سینمایی تولید شده در ده?سومانقلاب است که از بین آنها 13 فیلم به عنوان نمونه انتخاب شده و صحنه های آن مورد تحلیل قرار گرفته است. روش تحقیق،تحلیل محتواست و روش نمونه گیری تلفیقی-ترکیبی،با دو تکنیک چند مرحله ای و هدفمنداست.در چهارچوب نظری تحقق نیز از دو نظریه ارتباطی برجسته سازی و نیازجویی و یک نظری? اجتماعی همسان همسری استفاده است. که پس از تحلیل فیلم ها و با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی وارائ? جداول یک بعدی و دو بعدی به تحلیل و تبیین داده ها می پردازیم و با توصیف و تحلیل این جداول به این نتیجه رسیدیم که معنادار بودن رابطه بین این متغیرها و شیوه های تحکیم روابط زناشویی نشان از توجه فیلم سازان به اوضاع اجتماع و و خانواده ها به عنوان عضو مهمی از اجتماع است،اما با یک نگاه کلی به صحنه های فیلم های سینمایی و نگاهی به متغیر وجود تحکیم روابط زناشویی، در کل در بسیاری از صحنه ها با وجود داشتن تعهد،اعتماد،توجه،خودمختاری به خاطر نبود سایر عوامل مانند همسان همسری در زمینه های مختلف،و یانبود تفافهم و...ممکن است صحنه هااز تحکیم برخوردار نمی باشد.همان طور که مشاهده صحنه های فیلم های مورد بررسی در کل با تفاوت کمی نشان از عدم تحکیم روابط زناشویی می دهد.که در کل در 170 صحنه تحکیم در روابط زناشویی وجود ندارد و در 168 صحنه تحکیم وجود دارد. و این نشان دهند? این مطلب است که فیلم سازان با تمام توجه و تأکیدی که بر وجود داشتن متغیرهایی مانند تفاهم،توجه و نبودن سایر عوامل با تفاوت اندکی نشان از عدم تحکیم روابط زناشویی را میدهد.و باتوجه به پیش فرض این پایان نامه که در یک نظام اسلامی،رسانه ای که وابسته به ارزش های اسلامی و دینی در جامعه است،باید به تقویت مناسبات زناشویی بیشتر احتمام کند،علی رغم اینکه در قضاوت کلی این تحکیم با فاصله ای از گزار? بعدی صورت نگرفته است،بنابراین وصف دشواری در عدم تحکیم نیست بلکه مشکل در بازنمایی این مناسبات بوده است، زیرا رسان? ملی به شکل تفکیکی به عناصری نظیر تعهد زن و مرد نسبت به هم،اعتماد نسبت به هم،توجه و مراقبت نسبت به هم،خود مختاری و آزادی در زندگی زناشویی و... توجه کرده است.اما در ارائه این پیام در قالب های مقتضی به شکل مناسبی عمل نکرده است.