نام پژوهشگر: سعیده آذرآیین

اثربخشی آموزش کنترل توجه بر کاهش سوگیری توجه به محرک های وسواس اجبار و کاهش شدت علائم وسواس
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد 1390
  سعیده آذرآیین   جواد صالحی فدردی

اختلال وسواس فکری عملی یکی از اختلالات روانی است که معمولاً دوره مزمنی دارد، مگر اینکه مورد درمان قرار بگیرد. مطالعات بسیاری نشان می دهد که عوامل شناختی، بخصوص سوگیری توجه به اطلاعات تهدید کننده، نقشی اساسی در بروز و تداوم ocd ایفا می کند. پژوهش حاضر شامل سه مطالعه بود که در مطالعه اول رابطه بین اضطراب، افسردگی و وسواس مورد بررسی قرار گرفت. نتایج مطالعه اول نشان داد که افزایش در وسواس افزایش در میزان افسردگی را فرای اثر اضطراب پیش بینی می کند. در مطالعه دوم، رابطه سوگیری توجه به محرک های وسواسی با علائم اضطراب و افسردگی این بیماران مورد بررسی قرار گرفت و عملکرد 30 فرد دارای نشانه های ocd (میانگین سن= 24 و انحراف استاندارد= 45/4) (با شدت نشانه هایی در حد بالینی یا شبه بالینی) با 30 آزمودنی گروه کنترل (میانگین سن= 66/24 و انحراف استاندارد= 24/2) در آزمون استروپ هیجانی برای محرک های وسواسی مقایسه شد. نتایج بدست آمده از تحلیل واریانس یک راهه نشان داد که افراد وسواسی در مقایسه با گروه کنترل سوگیری توجه بیشتری به محرک های مربوط به وسواس نشان دادند. همچنین سوگیری به محرک های وسواسی با میزان اضطراب و افسردگی آزمودنی ها، رابطه معناداری نداشت. مطالعه سوم به بررسی اثربخشی نوعی مداخله شناختی رایانه ای کوتاه مدت، با هدف کاهش سوگیری توجه به محرک های وسواسی در افراد وسواسی، اختصاص داشت. شرکت کنندگان (30=n) که همگی افراد وسواسی مطالعه دوم بودند، در دو گروه آزمایشی و کنترل نما جای داده شدند و بر روی همه آنها پیش آزمون، پس آزمون و آزمون پیگیری انجام شد. نتایج نشان داد که برنامه آموزش کنترل توجه با کاهش سوگیری توجه به محرک های وسواسی هم در پس آزمون و هم در آزمون پیگیری همراه بود اما اثر آن در کاهش میزان وسواس، تنها در دوره پیگیری معنادار بود. نتایج در ارتباط با پژوهش های پیشین و کاربرد آنها در حیطه های مختلف بحث شده است.