نام پژوهشگر: صدیقه ایزددوست

تحلیل گفتمان فیلم های کودک در برنامه "تماشاخانه" شبکه پنج سیما از روزنه اندیشه های دینی (تحقیقی در جهت شیوه های مدیریت پیام)
پایان نامه سایر - دانشکده صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران 1390
  صدیقه ایزددوست   باقر ساروخانی

این تحقیق، به دلیل فقدان کار علمی و پژوهشی در حوزه تحلیل ارزش های دینی در فیلم های برنامه تماشاخانه، انجام گرفته است. از اینرو، سعی شده تا با تحلیل و تبیین فیلم های تماشاخانه که در تابستان 88 از شبکه پنج سیما پخش شد، به لایه های پنهانی متن فیلم ها پی برده و نظام ایدئولوژیک حاکم بر آنها را با روش پژوهشی تحلیل گفتمان استخراج نماید. برای نیل به این هدف، ابتدا به ویژگی های کودکان و نوجوانان به عنوان مخاطبین این برنامه پرداخته شده است. در ادامه مبحث نظری، دیدگاه های موجود در باب آثار وسایل ارتباط جمعی و نظریاتی که در حوزه دین مطرح است، مطمح نظر قرار گرفته است. در بخش روش، الگویی ترکیبی برای تحلیل متون ارائه می شود که مرکب از الگوهای نورمن فرکلاف وتئو ون دایک است. مقوله های مورد نیاز برای بررسی متون از این الگو استخراج شده و در فصل چهار مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج حاصله نشان می دهد، آنچه در برنامه تماشاخانه ارائه شده است، مبانی نظری و علمی باورها است و از ترویج فرهنگ دین اسلام فاصله گرفته و بیشتر گرایش به القاء دیدگاه های غربی دارد. در این فیلم ها، "دیگری" ضعیف، زبون، ناتوان، بی خرد، ضدآزادی و خشن، متفاوت از تفکر غرب است، به نوعی باید طرد شود. در مقابل "ما" دارای قدرت و نیروی درونی که با کمک و قدرت جادو، قدرتش مضاعف می گردد. از طرف دیگر "ما" قدرتش را مدیون شایستگی، هوشمندی و مدیریت آمریکا می داند. از منظر تحلیل گفتمانی فیلم های تحت لوای تفکر غربی با رعایت مجموعه ای از شرایط و عوامل گفتمانی، امکان تولید پیدا می کنند. نتایج حاصله از این تحقیق نشان می دهد که آنچه در سینمای غرب ساخته شده است، به دو رویکرد عمده منجی گرایی و آخرالزمانی پرداخته است. همچنین سعی در القاء تفکر غربی و ترویج نحله های گوناکون (بودیسم، شیطان پرستی، کابالا) دارد. کلید واژه ها: تحلیل گفتمان، مدیریت پیام، اندیشه ی دینی، همخوانی عناصر.