بیشتر متون کهن فارسی در خراسان نوشته شده اند؛ از همین رو, برخی زبانشناسان بررسی متون کهن فارسی از منظر گویش های این خطّه را, تکلیفی خطیر و درنگ ناپذیر می دانند که برای روشن شدن نحوه شکل گیری و گسترش زبان فارسی ضروری است. با درک همین ضرورت و با هدفِ مستندسازی یکی دیگر از گویش های در حال خاموشی خراسان, در این رساله تلاش شده پیکره گویش روستای اردکول, بر اساس شیوه های معمول زبانشناسی فراهم آید. در ادامه داده ها با الفبای آوانگار بین المللی آوانویسی و بر اساس موضوع, دسته بندی شده است. در معنی کردن و معادل گذاری تا حدّ ممکن تلاش شده, معادل فارسی واژه ها و ترکیب ها انتخاب و معنی آن ها از یکی از فرهنگ های معاصر ذکر شود. برای واژه هایی که در فارسی رسمی معادلی ندارند, معنی آن بر اساس نوع کاربرد و بافتی که واژه در آن به کار می رود ارائه شده است. افزون بر این ها برای همه واژه ها شواهدی از گویش آورده شده, این شواهد قسمتی از شعر, افسانه, مثل یا در حقیقت همان بافتی است که مدخل از آن انتخاب شده است. در ادامه تعدادی از متون کهن فارسی از منظر این گویش مطالعه شده و مشخص گردیده است که بسیاری از واژه های کهن فارسی که در متون آمده, امّا در فرهنگ ها نیامده یا همه معانی آن ها ذکر نشده در این گویش باقی مانده است. بی شک این دست واژه ها برای تعیین معنای دقیق واژه های به کار رفته در متون بسیار مفید است. در مجموع نتایج این رساله می دهد که گویش های زنده خراسان و نخستین ترجمه ها و تفسیرهای قرآن کریم از اسناد بسیار با ارزش زبان فارسی به شمار می روند و برای فهم واژه های مبهم و نادر به کار رفته در شاهکارهای ادبی نیز اهمیّت بسزایی دارند.