نام پژوهشگر: سیده زهرا زوارموسوی نیاکی

درک اجتماعی از زمان و عوامل شکل دهنده آن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1390
  سیده زهرا زوارموسوی نیاکی   ابوتراب طالبی

درک اجتماعی از زمان که این اثر به آن پرداخته است، به چگونگی شناخت و آگاهی از پدیده زمان مربوط می شود. به طور کلی درک اجتماعی، همان آگاهی کنشگران راجع به پدیده هاست که افراد در آن با دیگران از طریق تجربه جهانی یکسان، که اجزای آن دارای معانی مشترکی است، به توافق بین الاذهانی دست می یابند. بنابراین، شکل گیری چنین ساخت معرفتی نسبت به جهان، برای کنشگران دارای ابعاد اجتماعی مهمی است. در این بررسی با استفاده از سنت نظریه مبنایی در تحقیق کیفی، مطالعه بر روی 26 نمونه از شهر تهران و چهار نمونه از روستا، انجام گرفت. درک از زمان نیز مانند سایر مقولات شناخت، دارای یک افق یا پس زمینه است که از آن طریق برای افراد قابل توجیه می گردد. پس زمینه هایی که همراه با شهرنشینی یا روستا نشینی، یا زندگی در جامعه ای همراهند که مرحله خاصی را در فرایند توسعه سپری می کند، نوع خاصی از آگاهی راجع به زمان را نیز برای افرادی که در معرض آن قرار دارند قابل توجیه و پذیرفتنی می گرداند. جنسیت نیز تفاوت هایی در شناخت نسبت به زمان می آفریند و افراد را به سویی می کشاند که مردان و زنان، هر کدام با ابعاد خاصی از زمان همزیستی بیش تری داشته باشند. همچنین، کنشگران چنین تنوعاتی را با توجه به تماس با شیوه بخصوصی از معیشت، چرخه زندگی، نقش های اجتماعی و نابسامانی های اجتماعی، دارای تفاوت هایی می بینند. آنها تحت این شرایط استراتژی های خاصی را نیز برای کنترل و اداره زمان، بر می گزینند. اما ورای همه این شرایطی که از نظر کنشگران موجب برخورداری صبغه ویژه ای در معرفت شان می گردد، این کنش ها هستند که برحسب نوع عقلانیت خود، آنها را به سمت پذیرش تیپ های معرفت زمانی می کشاند. کنشگر با زمان به گونه ای از پیش تعیین شده برخورد نمی کند، بلکه بطور خلاق، مطابق با موقعیت هایی که به تجربه در می آورد و ملزومات کنش زمان را به گونه ای سیال به فهم در می آورد.