با پایان جنگ سرد، نه تنها آسیای مرکزی یک بار دیگر برجستگی ژئوپلتیک خود را بازیافت، بلکه رقابت قدرت های بزرگ برای دستیابی به منابع این منطقه نیز مجددا از سر گرفته شد. به نحوی که طی سال های گذشته، قدرت های بزرگ نگاه ویژه ای به منابع انرژی آسیای مرکزی و نحوه انتقال آن داشته اند. این نگاه ویژه به انرژی منطقه آسیای مرکزی در چارچوب نگاه ژئوپولیتیک به مسائل جهان قابل تحلیل است. به خصوص که هر یک از قدرت ها و بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای سعی داشته اند مسیر انتقال انرژی اسیای مرکزی را به نفع خود تغییر دهند. در همین راستا و با توجه به محدودیت های موجود بر سر راه مسیر های متعدد انتقال انرژی، مسیر جنوبی انتقال نفت و گاز خزر از طریق ایران، از مزیت های بالای اقتصادی برخوردار است. با این حال ممانعت های غرب و به ویژه ایالات متحده آمریکا باعث شده که این مسیر نادیده گرفته شود. بر این اساس،پایان نامه حاضر با استفاده از شیوه تحقیق کتابخانه ای و به روش توصیفی- تحلیلی به بررسی و تحلیل منابع نفت و گاز آسیای مرکزی و مسیرهای انتقال در مقایسه با مسیر ایران پرداخته است.