چکیده بسترهای پیدایش بهائیت همان عللی است که موجبات بروز و ظهور جریان بهائیت را ایجاد کرده است، این عوامل، بسترهای دینی همچون درک نادرست از آموزه مهدویت، انتظار منجی و ظهور فرقه شیخیه و بسترهای فرهنگی و اجتماعی نظیر فقر ، جهل، بی سوادی و خرافه پرستی، و بسترهای سیاسی که از سویی ضعف حکومت و تسلط همه جانبه اجانب بر دربار و منابع ملی و از سوی دگر، حمایت بیگانگان از هر حرکت ساختار شکن در راستای تضعیف اقتدار حکومت و علما، را در بر می گیرد. جهت گیری نوشتار حاضر بازشناسی علل و عواملی است که در شکل گیری، پیدایش و گسترش بهائیت به عنوان فرقه نوظهور تأثیر داشته است. این پژوهش فراتر از آثاری که تا کنون به تحلیل بسترهای پیدایش بهائیت همت گماشته اند به بررسی پرداخته است و کوشیده است همه عوامل و زمینه های عینی و ذهنی پیدایش این فرقه را بازیابی کند و نشان دهد که بهائیت نه یک فرقه دینی یا جنبش اجتماعی است، بلکه جریانی است سیاسی که برآمده از نابسامانی های اجتماعی و فرهنگی و سیاسی در ایران است. پژوهش و موشکافی حوادث و تشخیص بسترهای پیدایش بهائیت از آن رو حائز اهمیت است که می تواند راه را بر فرقه سازان دشوار کرده و زمینه انحراف از دین مبین اسلام را ریشه یابی و در نتیجه ریشه کن سازد. این نوشتار در پی تبیین ماهیت حقیقی فرقه بهائیت و اثبات عاری بودن آن از هر گونه پیام وحیانی است. کلید واژه ها: بهائیت، مهدویت، بابیه، شیخیه، قاجاریه.

چکیده ندارد.