نام پژوهشگر: محمودرضا شهروی

بررسی اهمیت ژئوپلتیکی منا طق آزاد با تاکید بر منطقه قشم
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار - دانشکده علوم انسانی 1390
  محمودرضا شهروی   حیدر لطفی

اهمیت ژئوپلیتیکی خلیج فارس به خاطر سه عامل موقعیت راهبردی، بازار صدور کالا و ذخائر عظیم انرژی است. منطقه خاورمیانه و قلب آن خلیج فارس محل تلاقی قاره های آسیا، اروپا و آفریقا می باشد. این ویژگی سبب شده است که این منطقه همواره در طول تاریخ به صورت گذرگاهی میان اروپا و آسیا عمل کند و نقش ترانزیتی بیابد. این منطقه در عصر حاضر با توجه به اهمیت زیاد در چرخه ی قدرت و اقتصاد جهانی به خصوص برخورداری از ویژگی های ژئوپلیتیکی، ژئواستراتژیکی، ژئواکونومیکی و ژئوکالچری تأثیرات فراینده ای در نظام تصمیم گیری جهانی داشته است. هشت کشور حاشیه خلیج فارس با جمعیت جوان و درآمد سرشار از فروش نفت یکی از بازارهای صدور کالا و تسلیحات نظامی به شمار می روند، به طوریکه بازار فروش کالاهای مصرفی و سرمایه ای و بازار فروش خدمات به صورت مشاوره و یا متخصص وجه به صورت ارائه خدمات کارگران ماهر و نیمه ماهر و غیرماهر و بازار سرمایه نقش بسیار مهمی در تجارت و گردش سرمایه دارند. در کشورهایی که موانع قانونی برای جذب سرمایه های خارجی و نقل و انتقال سرمایه وجود دارد ایجاد مناطق آزاد- تجاری به منظور راهی برای برخورداری از مواهب صنعتی شدن سریع، جذب سرمایه و دانش روز دنیا و تولید کالاهای قابل عرضه در بازار جهانی می باشد. مناطق آزاد تجاری- صنعتی (یا مناطق پردازش صادرات) دروازه ی ورود سرمایه و فن آوری می باشند. و نیروی کار مستعد و فعال در این گونه پروژه های سرمایه گذاری به سرعت به توانمندی ها و قابلیتهای درخور توجی که بهره وری را افزایش می دهد دست می یابند از این رو اهمیت توجه به مناطق پردازش صادرات در صورت برخورداری از پیش شرطهای ابتدایی، نظیر مکان یابی صحیح و حمایت از زیرساخت های لازم در این مناطق می تواند نقش بسزایی در تحقیق الگوی سرمایه گذاری صادرات گرا داشته باشد. قشم بزرگترین و پرجمعیت ترین جزیره ی ایرانی خلیج فارس است. به علت همجواری این جزیره با تنگه ی هرمز که گذرگاه 60درصد از نفت مصرفی دنیاست از موقعیت سوق الجیشی خاصی برخوردار است و از طرفی به دلیل نزدیکی به شیخ نشین های خلیج فارس می تواند تأثیرات مهمی برای کل اقتصاد کشور داشته باشد. ازطرف دیگر در تأمین امنیت و همگرایی سایر کشورهای منطقه دارای اهمیت خاصی می باشد و این امر با توجه موقعیت ژئوتکنیک جزیره ی قشم که با جذب سرمایه گذاری و منافع مشترک کشورهای پیرامونی تحقق می یابد.