نام پژوهشگر: محسن زنگنه قاسم آبادی

زمین شناسی، کانی شناسی و ژئوشیمی توده های مگنتیتی و سنگهای میزبان آنها در بخش غربی و مرکزی کیبرکوه، جنوب غربی شهرستان خواف
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان 1390
  محسن زنگنه قاسم آبادی   محمد بومری

: اسکارن کیبرکوه در فاصله 75 کیلومتری جنوب غربی شهرستان خواف و 390 کیلومتری جنوب غرب مشهد در بلوک لوت قرار گرفته است. زمین شناسی منطقه کیبر کوه شامل سنگ آهک سازند سردر، سنگ آهک پرمین، شیل و ماسه سنگ تریاس فوقانی و ژوراسیک زیرین و سنگ آهک کرتاسه می باشد که بطور کلی در شمال غرب منطقه رخنمون دارند. گرانیتوئید زوزون در ائوسن پایانی- الیگوسن در این منطقه نفوذ کرده است. گرانیتوئید زوزون دارای ترکیب گرانودیوریت، مونزوگرانیت، کوارتزدیوریت، مونزونیت، دیوریت، مونزودیوریت و گابرو می باشد. این گرانیتوئید از نوع i، متاآلومین تا پرآلومین و متعلق به سری ماگمایی کالکوآلکالن پتاسیم بالا و محیط تکتونیکی قوس آتشفشانی (vag)است. به موجب نفوذ گرانیتوئید زوزون سنگهای میزبان و اطراف آن دچار دگرگونی،دگرسانی، و کانی زایی شده اند که می توان به تشکیل هورنفلس، مرمر، اسکارن و دگرسانی سرسیتیک، پروپیلیتیک و سیلیسی اشاره کرد. اسکارن ها بین مرمرها و سنگ های گرانیتوئیدی قرار دارندواز نوع اسکارن کلسیکی است. اسکارن کلسیکی شامل گارنت اسکارن ، پیروکسن اسکارن و آمفیبول اسکارن می باشد. زون اسکارنی گارنت شامل سری محلول جامد هیدرو گراسولار – آندرادیت، کلسیت و رگه های کوارتزی است و زون اسکارنی پیروکسن شامل سری های های محلول جامد دیوپسید – هدنیرژیت و ترمولیت - اکتینولیت به همراه رگه های کوارتزی و کلسیتی است. اسکارن کیبرکوه در دو مرحله متامورفیک و متاسوماتیک تکامل یافته است. مرمر و هورنفلس ها در اثر گرمای گرانیتوئید در مرحله متامرفیک ایجاد شده اند. مرحله متاسوماتیک می تواند به دو مرحله پیشرونده و پسرونده تقسیم شود. کانی های بی آب مانند گارنت، پیروکسن و مگنتیت در مرحله پیشرونده و کانی های آبدار آمفیبول، اپیدوت، وکلریت و رگه های کوارتز و کلسیت به همراه کانی های سولفیدی در مرحله پسرونده تشکیل شده اند. داده های حاصل از آنالیزهای مختلف نشان می دهد تمرکز و تجمع اورانیوم و توریم در تمامی زونهای اسکارنی بویژه زون آمفیبول اپیدوت اسکارن بیشتر از سایر زون ها می باشد و بیش ترین تمرکز سرب، روی و مس در زون گارنت اسکارن یافت می شود. اندازه گیری دمای ذوب یخ در سیالات درگیر نشان می دهد که سیالات موجود در رگه های کوارتز، دارای شوری 2 تا 50/38 درصد وزنی معادل نمک طعام می باشند و دمای همگن شدن سیالات شدن غالباً بین °c 300 تا °c 80/452 و در برخی نمونه ها بیش از °c 500 می باشد.