exertionalrhabdomyolysisیک سندرم همراه با اختلالات ماهیچه اسکلتی است که منجر به کاهش بهره دهی حیوان می شود. محققین عوامل مختلفی را در پیدایش آن دخیل دانسته اند و معمول ترین علت را انجام ورزش های سنگین با شدت بیشتر ویا در مدت زمانی بیش از عادت حیوان می دانند.به دنبال ورزش سنگین و بروز سندرم، امکان تخریب و صدمات ماهیچه ای و در ادامه امکان بروز نفروز حاصل از میوگلوبینوری افزایش می یابد. از این رو سنجش bun و کراتینین سرم نقش ویژه ای را در تخمین پیش آگهی سندرم بر عهده دارد.در این تحقیق از 8 رأس الاغ با محدوده وزنی و سنی یکسان بهره گرفته شد و حیوانات به طور کاملا تصادفی در دو گروه تیمار (دریافت دارنده نانو ذرات سلنیوم) و شاهد تقسیم شدند. سپس نانوذره سلنیوم تهیه شده به روش شیمیایی به میزان 5/0 میلی گرم به ازاء هر کیلوگرم وزن بدن طی 10 روز به گروه تیمار (4 رأس) و آب مقطر به گروه شاهد خورانده شد و در پایان این دوره حیوانات وادار به راه رفتن (10 دقیقه)، تمرین سنگین (چهار نعل به مدت 15 دقیقه) و ساده (راه رفتن به مدت 15 دقیقه) شدند. در ادامه و طی زمان های 2 ، 24 و 72 ساعت پس از ورزش اقدام به خون گیری از ورید وداج و تعیین میزان bun، کراتینین و پروتئین تام سرم شد. جهت تجزیه و تحلیل آماری نتایج از روش سنجش تکراری آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون های تکمیلی توکی (tukey test) و dunnets methodدر سطح 05/0>p بهره گرفته شد.نتایج نشان داد که میزان کراتینین سرم 2 ساعت پس از اتمام ورزش دچار افزایشی معنی دار در هر دو گروه شاهد و تیمار شد. نکته جالب توجه آن که روند نزولی کاسته شدن از میزان سرمی کراتینین گروه تیمار بسیار چشمگیر تر از گروه شاهد بود، به طوری که 72 ساعت پس از ورزش تفاوت بین دو گروه معنی دار گزارش شد. میزان bun سرم نیز دچار افزایشی معنی دار در گروه شاهد شد به طوری که 2 ساعت پس از ورزش میزان آن به 91/3±88/35 رسید که این افزایش نه تنها نسبت به قبل از ورزش، بلکه نسبت به گروه تیمار (دریافت دارنده نانوذرات سلنیوم) نیز معنی دار گزارش شد. تغییرات سطح bun در گروه تیمار طی زمان های مختلف معنی دار نبود. با ارزیابی همزمان میزان pcv و پروتئین تام سرم تغییرات شدید القاء شده بر حجم مایعات (بروز یا عدم بروز دهیدراتاسیون) در گردش نمایان مورد بررسی قرار گرفت و با توجه به عدم افزایش همزمان این دو فراسنجه در گروه تیمار در یافتیم که تغییرات موجود در سطح کراتینین و bun تنها تحت تأثیر توان متابولیسمی حیوان و پاسخ وی به تجویز نانوذرات سلنیوم قرار گرفته و دهیدراتاسیون نقشی در تعیین سطح این فراسنجه ها نداشته است.