نام پژوهشگر: سما شاملو

دستورزی ژنتیکی سلول های بنیادی خونساز بند ناف با افزایش بیان ژن zfx در جهت بالابردن فعالیت خودتکثیری این سلول ها
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم پزشکی 1390
  سما شاملو   مهدی فروزنده مقدم

با بیش از 12000 مورد پیوند خون بندناف که از سال 1988 برای درمان بدخیمی های خونی و برخی بیماری های مشخص غیر بدخیم انجام گرفته، خون بندناف به عنوان منبع جایگزینی برای سلول های بنیادی خونی تبدیل شده است. خون بندناف می تواند بدون ایجاد خطر از بندناف استخراج شده و ذخیره گردد و می تواند سیستم خون ساز را بعد از پیوند آلوژنیک بازسازی کند. با این حال، در مقایسه با سلول های بنیادی مغز استخوان و خون محیطی، تعداد سلول های بنیادی دریک واحد خون بندناف محدود بوده، لذا پیوند موفق آن در بیماران بزرگسال به آسانی قابل انجام نیست. برای بهبود پیوند این سلول ها، راهکار های گوناگونی، از قبیل ازدیاد سلول های بنیادی خونساز بندناف در شرایط ex vivo، ارائه شده است. zfx یک فاکتور رونویسی است که در سلول های بنیادی جنینی و خون ساز بیان افزایش یافته ای دارد. به تازگی مشخص شده است که این پروتئین در ازدیاد سلول های بنیادی موشی در شرایط in vitro نقش مهمی دارد. در این تحقیق ژن zfx با استفاده از rt-pcr از سلول های بنیادی cd34? جدا شده از خون بندناف، تکثیر و در وکتور لنتی ویروسی plex-msc کلون شد تا سازه ی plex-msc-zfx به دست آید. پارتیکل های ویروسی حامل ژن zfx با استفاده از سازه ی plex-msc-zfx و پلاسمید های کمکی در سلول های hek293t تولید شدند. سپس سلول های بنیادی خون ساز بندناف جدا شده با ستون macs، با این ویروس ها ترنسدیوس شده و طی کشت میزان افزایش بیان ژن zfx با استفاده از real-time pcr به صورت کمی بررسی شد. پس از اتمام دوره ی 10 روزه ی کشت، سلول ها از نظر نشانگر سطحی cd34 با استفاده از فلوسایتومتری ارزیابی شدند. نتایج نشان داد، افزایش بیان ژن zfx با استفاده از وکتور لنتی ویروسی در سلول هایucb cd34?، به طور موثر اتفاق می افتد و این افزایش بیان، منجر به ازدیاد سلول های cd34? در مقایسه با سلول های دستورزی نشده می شود.