نام پژوهشگر: علیرضا صیاد

بیت المقدس و بازتاب آن در اشعار فاطمیان و ایوبیان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1390
  علیرضا صیاد   عباس طالب زاده شوشتری

آنچه در باب های تحقیق حاضر خواهد آمد به این شرح است: 1- باب اول: به بیان تاریخچه ی بیت المقدس پرداخته است و شامل 2 فصل است : فصل اول ـ تاریخچه ی بیت المقدس: در این فصل، بیت المقدس از نظر تاریخی مورد بررسی قرار گرفته است. فصل دوم ـ فتوحات بیت المقدس: این فصل، به فتح بیت المقدس توسط مسلمین و وضعیت آن در طول خلافت فاطمی و اشغال بیت المقدس توسط صلیبیان، پرداخته است. 2- باب دوم: جنگ های صلیبی و عملکرد دولت های فاطمی، زنگی و ایوبی : در این باب، جنگ های صلیبی و نقشی که دولت های اسلامی در مقابله با آن بر عهده داشته اند، مورد بررسی قرار گرفته است. این باب شامل چهار فصل است : فصل اول ـ جنگ های صلیبی: این فصل به جنگ های صلیبی و بررسی دلایل بروز آن می پردازد و شرایطی را که در شکل گیری این جنگ ها موثر بوده است، مورد تحلیل قرار داده است. فصل دوم ـ دولت فاطمی: این فصل، به عملکرد دولت فاطمی در مواجهه با صلیبیان پرداحته است. فصل سوم ـ دولت زنگی: اگر چه، به نظر می رسد، موضوع این تحقیق به طور مستقیم با دولت زنگی ارتباط ندارد، اما با بررسی عملکرد این دولت، خواننده متوجه ارتباط آن با موضوع، خواهد شد. فصل چهارم – ایوبیان و جنگ های صلیبی: این فصل به چگونگی به قدرت رسیدن ایوبیان و عملکرد آنان در جنگ های صلیبی پرداخته و مهم ترین دستاورد این دولت، یعنی فتح بیت المقدس و نجات آن از اشغال دشمن را مورد بررسی قرار داده است. 3 - باب سوم ـ بررسی اشعار مربوط به قدس: باب سوم، مهم ترین بخش این تحقیق است که به بررسی اشعار مربوط به بیت المقدس پرداخته است و شامل سه فصل است. فصل اول ـ اشعار سروده شده پس از اشغال بیت المقدس: در این فصل، به بررسی اشعاری پرداخته شده که پس از اشغال بیت المقدس در سال 492 هجری، به دست صلیبیان، توسط شعرای مسلمان، سروده شده است. فصل دوم: اشعار سروده شده قبل از فتح بیت المقدس: در این فصل، به بررسی اشعاری پرداخته شده که پیش از فتح بیت المقدس، سروده شده است. شعراء در این اشعار، همه ی توان خود را برای ترغیب حاکمان و مبارزان مسلمان به آزاد سازی بیت المقدس از چنگال صلیبیان، به کار گرفته اند. فصل سوم ـ اشعار سروده شده بعد از فتح بیت المقدس در سال 583 هجری تا سقوط دوباره ی آن: این فصل که آخرین فصل این تحقیق است، اشعاری را مورد بررسی قرار داده است که پس از فتح بیت المقدس تا سقوط دوباره ی آن، سروده شده است و از شادی و سرور زاید الوصف شعراء حکایت می کند. البته هراس و نگرانی های موجود در مورد بازگشت بیت المقدس به دوران پیش از فتح را نیز، مورد بررسی قرار داده است.