نام پژوهشگر: یاسمن قانع

تحلیل مردم شناختی اندیشه های فرهنگی- اجتماعی در دیوان حافظ
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم اجتماعی 1389
  یاسمن قانع   سید سعید آقایی

در خصوص حافظ شیرازی، از ابعاد گوناگون بویژه از دیدگاه ادبی کتب و مقالات بسیاری به رشته تحریر درآمده است اما از منظر مردم شناسی کمتر کسی به حافظ توجه داشته است. در تحقیق انجام شده سعی بر آن است تا آداب و رسوم و مسایل فرهنگی – اجتماعی قرن هشتم یعنی زمانه حافظ از دیوان اشعار حافظ استخراج و از بعد مردم شناختی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد به همین خاطر نزدیک به پنجاه جلد کتب گوناگون درحوزه های مردم شناختی-جامعه شناسی، ادبیات و حافظ شناسی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفتند و پس از آن به استناد مکتب فونکسیونالیسم،کارکردهای گوناگون آداب و رسوم و همچنین سایر موضوعات فرهنگی- اجتماعی عصر حافظ در حد توان دانشجو مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند یادآور میگردد در این رساله دیدگاههای حافظ به دو بخش عمده فرهنگی و اجتماعی تقسیم شده اند گاه حافظ را از منظر مردم شناسی همچون یک طبیب سنتی یافتیم لذا موضوعات طب سنتی را در دیوان او جستجو نمودیم گاه حافظ از نظر اینجانب همچون یک موسیقیدان ماهر ظاهر شده و آواها، دستگاههای موسیقی عصر خود را استادانه بازگو می نماید و گاه حافظ از دیدگاه اجتماعی موضوعات ارزشها و ضد ارزش های اجتماعی و همچنین قشر بندی و طبقات اجتماعی را مطرح می سازد که در این رساله نیز به آنها توجه شده است.اما بیشتر از همه آنکه کتاب دیوان حافظ می تواند همچون منبع مردم شناسی اعتقادات دینی تلقی شود.چرا که در آن به آداب و رسوم دراویش،صوفیان،یهودیان،زرتشتیان و سایر اقلیت های دینی و مذهبی قرن هشتم اشارت دارد.لذا اطلاعات این پایان نامه به استناد موضوعات فرهنگی- اجتماعی یاد شده در دیوان حافظ گردآوری،طبقه بندی و تجزیه و تحلیل شده است.