نام پژوهشگر: مهناز طاهرقلی
مهناز طاهرقلی امیر توحیدی
«ما أدراک» یکی از عبارات به کار رفته در قرآن کریم است که سیزده بار در ده سوره از قرآن تکرار شده که این سور عبارت اند از: الحاقّه، المدثر، المرسلات، الانفطار، المطففین، الطارق، البلد، القدر، القارعه، الهمزه. و همچنین متعلقات آن که عبارت اند از: الحاقه، سقر، یوم الفصل، یوم الدین (2 بار)، سجین، علیّین، الطارق، العقبه، لیله القدر، القارعه، الهاویه، الحطمه. تمامی ما ادراک های قرآن در ظاهر خطاب به رسول خدا? است و معانی که این عبارات در مورد آن ها استعمال شده معنا و مفهومی فراسوی دید پیامبر? می باشد. علاوه بر عبارت قرآنی ما ادراک، عبارات ما یدریک، ما کنت تدری، و ما ادری هم در قرآن به کار رفته که همگی دلالت بر خطاب به پیامبر عظیم الشأن اسلام? دارد. غالب مفسرین ما ادراک های قرآن را از دیدگاه ظاهری و تفسیری مورد بررسی قرار داده اند و از معنای باطنی و تأویلی آن غفلت ورزیده اند. پژوهش حاضر عبارت «ما ادراک» و متعلقات آن را علاوه بر جنبه ظاهری، از جنبه باطنی که برگرفته از روایات ائمه هدی? می باشد مورد بررسی قرار داده است. واژگان کلیدی: ما ادراک، الحاقه، علیّین، العقبه، الحطمه