نام پژوهشگر: باقر فتوتی

کشاورزی ایران در عصر صفوی بر اساس سفرنامه های غربی (متون ترجمه شده)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1390
  باقر فتوتی   عبدالله همتی

سفرنامه های عصر صفوی اطلاعات گوناگونی درباره ی جامعه ایران دوره صفوی به دست می دهند که در این رساله سعی شده، آگاهی هایی در مورد وضعیت کشاورزی این دوره از آن ها استخراج شود. طبق نوشته سیاحان این عصر، اقدامات قابل توجهی در برقراری امنیت، کاهش مالیات اراضی کشاورزی، رسیدگی به امور کشاورزان، سامان بخشیدن به آبیاری اراضی و... که افزایش تولید کشاورزی را به همراه داشته، انجام گرفته است. هم چنین به لحاظ نظری توسط دانشمندان این دوره کتاب هایی تألیف شد که در بهبود کشاورزی موثر بوده است. هم زمان با رشد فعالیت های کشاورزی، دامداری نیز رونق یافت. در کنار این عوامل، تجارت محصولات کشاورزی و دامی، نقشی مهم در رشد اقتصادی دولت صفوی ایفا می کرد. در این بین عواملی نیز رشد کشاورزی را مانع می گردید. جنگ های خارجی، اختلافات داخلی، ناامنی ها، بلایای طبیعی و مالیات هایی که کشاورزان مجبور به پرداخت آن بودند که در برخی موارد دریافت آن نیز با عنف و ستم بر این قشر همراه بود، باعث کاهش توان حکومت و بدتر شدن وضع کشاورزان در بسیاری از مناطق بود. این موارد باعث شورش هایی نیز از طرف کشاورزان گردید.